و من كلام له عليه‌السلام في ذم أهل البصرة بعد وقعة الجمل كُنْتُمْ جُنْدَ اَلْمَرْأَةِ (1)

و از سخنان آن حضرت است در نكوهش مردم بصره سپاه زن بوديد

وَ أَتْبَاعَ اَلْبَهِيمَةِ (2)

و از چهارپا پيروى نموديد

رَغَا فَأَجَبْتُمْ (3)

بانگ كرد و پاسخ گفتيد

وَ عُقِرَ فَهَرَبْتُمْ (4)

پى شد و گريختيد

أَخْلاَقُكُمْ دِقَاقٌ (5)

خوى شما پست است

وَ عَهْدُكُمْ شِقَاقٌ (6)

و پيمانتان دستخوش شكست

وَ دِينُكُمْ نِفَاقٌ (7)

دورويى‌تان شعار است

وَ مَاؤُكُمْ زُعَاقٌ (8)

و آبتان تلخ و ناگوار

وَ اَلْمُقِيمُ بَيْنَ أَظْهُرِكُمْ مُرْتَهَنٌ بِذَنْبِهِ (9)

آن كه ميان شما به سر برد،به و از خطبه‌هاى آن حضرت است در يكى از روزهاى صفين

وَ اَلشَّاخِصُ عَنْكُمْ مُتَدَارَكٌ بِرَحْمَةٍ مِنْ رَبِّهِ (10)

و آن كه شما را ترك گويد،مشمول آمرزش پروردگار

كَأَنِّي بِمَسْجِدِكُمْ كَجُؤْجُؤِ سَفِينَةٍ قَدْ بَعَثَ اَللَّهُ عَلَيْهَا اَلْعَذَابَ مِنْ فَوْقِهَا وَ مِنْ تَحْتِهَا وَ غَرِقَ مَنْ فِي ضِمْنِهَا (11)

گويى مسجد شما چون سينۀ كشتى است.به امر خدا زير و زبر آن در عذاب است،و هر كه در آن است غرقه در آب

و في رواية وَ اَيْمُ اَللَّهِ لَتَغْرَقَنَّ بَلْدَتُكُمْ حَتَّى كَأَنِّي أَنْظُرُ إِلَى مَسْجِدِهَا كَجُؤْجُؤِ سَفِينَةٍ أَوْ نَعَامَةٍ جَاثِمَةٍ (12)

و در روايتى است كه: به خدا سوگند،شهر شما غرقۀ آب شود.گويى مسجد آن را مى‌نگرم،چون سينۀ كشتى از آب برون مانده،يا شتر مرغى بر سينه به زمين خفته

و في رواية كَجُؤْجُؤِ طَيْرٍ فِي لُجَّةِ بَحْرٍ (13)

و در روايتى: چون سينۀ مرغى در ميان موج دريايى

و في رواية أخرى بِلاَدُكُمْ أَنْتَنُ بِلاَدِ اَللَّهِ تُرْبَةً (14)

و در روايتى ديگر: خاك شهر شما گنده‌ترين خاك است-و زمين آن مغاك

أَقْرَبُهَا مِنَ اَلْمَاءِ وَ أَبْعَدُهَا مِنَ اَلسَّمَاءِ (15)

نزديكترين به آب و دورترين شهرها به آسمان

وَ بِهَا تِسْعَةُ أَعْشَارِ اَلشَّرِّ (16)

و نه دهم شرّ و فساد نهفته در آن

اَلْمُحْتَبَسُ فِيهَا بِذَنْبِهِ (17)

آن كه درون شهر است زندانى گناه

وَ اَلْخَارِجُ بِعَفْوِ اَللَّهِ (18)

و آن كه برون است،عفو خدايش پناه

كَأَنِّي أَنْظُرُ إِلَى قَرْيَتِكُمْ هَذِهِ قَدْ طَبَّقَهَا اَلْمَاءُ (19)

گويى شهر شما را مى‌بينم كه از هر سو به آب درون است

حَتَّى مَا يُرَى مِنْهَا إِلاَّ شُرَفُ اَلْمَسْجِدِ كَأَنَّهُ جُؤْجُؤُ طَيْرٍ فِي لُجَّةِ بَحْرٍ (20)

جز كنگره‌هاى مسجد كه برون است،همچون سينۀ پرنده كه بر كوهۀ آب دريا نشسته

خطبه 13