و من خطبة له عليه‌السلام و فيها بيان للأسباب التي تهلك الناس (1)

و از خطبه‌هاى آن حضرت است

أَمَّا بَعْدُ فَإِنَّ اَللَّهَ لَمْ يَقْصِمْ جَبَّارِي دَهْرٍ قَطُّ (2)

امّا بعد،خداوند ستمكاران روزگار را شكست نداده

إِلاَّ بَعْدَ تَمْهِيلٍ وَ رَخَاءٍ (3)

جز آنكه نخست آنان را لختى مهلت داده،و در آسايش به روى‌شان گشاده

وَ لَمْ يَجْبُرْ عَظْمَ أَحَدٍ مِنَ اَلْأُمَمِ إِلاَّ بَعْدَ أَزْلٍ وَ بَلاَءٍ (4)

و شكست هيچ مردمى را نبسته،جز از پس آنكه-گرد-سختى و بلا بر سرشان نشسته

وَ فِي دُونِ مَا اِسْتَقْبَلْتُمْ مِنْ عَتْبٍ (5)

پس در كمتر آن دشوارى كه از آن استقبال كرديد

وَ مَا اِسْتَدْبَرْتُمْ مِنْ خَطْبٍ مُعْتَبَرٌ (6)

و اندك آن سختى كه بدان پشت كرديد،مايۀ عبرت است

وَ مَا كُلُّ ذِي قَلْبٍ بِلَبِيبٍ (7)

نه هر كه دلى دارد،بخردى داننده است

وَ لاَ كُلُّ ذِي سَمْعٍ بِسَمِيعٍ (8)

و نه هر كه گوشى دارد نيك شنونده است

وَ لاَ كُلُّ نَاظِرٍ بِبَصِيرٍ (9)

و نه هر كه ديده‌اى دارد بيننده است

فَيَا عَجَباً (10)

در شگفتم

وَ مَا لِيَ لاَ أَعْجَبُ مِنْ خَطَإِ هَذِهِ اَلْفِرَقِ عَلَى اِخْتِلاَفِ حُجَجِهَا فِي دِينِهَا (11)

و چرا شگفتى نكنم از خطاى فرقه‌هاى چنين،با گونه گونه حجّتهاشان در دين

لاَ يَقْتَصُّونَ أَثَرَ نَبِيٍّ (12)

نه پى پيامبرى را مى‌گيرند

وَ لاَ يَقْتَدُونَ بِعَمَلِ وَصِيٍّ (13)

و نه پذيراى كردار جانشينند

وَ لاَ يُؤْمِنُونَ بِغَيْبٍ (14)

نه غيب را باور دارند

وَ لاَ يَعِفُّونَ عَنْ عَيْبٍ (15)

و نه عيب را وامى‌گذارند

يَعْمَلُونَ فِي اَلشُّبُهَاتِ (16)

به شبهتها كار مى‌كنند

وَ يَسِيرُونَ فِي اَلشَّهَوَاتِ (17)

و به راه شهوتها مى‌روند

اَلْمَعْرُوفُ فِيهِمْ مَا عَرَفُوا (18)

معروف نزدشان چيزى است كه شناسند و بدان خرسندند

وَ اَلْمُنْكَرُ عِنْدَهُمْ مَا أَنْكَرُوا (19)

و منكر آن است كه آن را نپسندند

مَفْزَعُهُمْ فِي اَلْمُعْضِلاَتِ إِلَى أَنْفُسِهِمْ (20)

در مشكلات خود را پناه جاى،شمارند

وَ تَعْوِيلُهُمْ فِي اَلْمُهِمَّاتِ عَلَى آرَائِهِمْ (21)

و در گشودن مهمّات به رأى خويش تكيه دارند

كَأَنَّ كُلَّ اِمْرِئٍ مِنْهُمْ إِمَامُ نَفْسِهِ (22)

گويى هر يك از آنان امام خويش است كه در حكمى كه مى‌دهد-بى‌تشويش است

قَدْ أَخَذَ مِنْهَا فِيمَا يَرَى بِعُرًى ثِقَاتٍ (23)

چنان بيند كه به استوارترين دستاويزها چنگ زده

وَ أَسْبَابٍ مُحْكَمَاتٍ (24)

و محكمترين وسيلتها را به كار برده

خطبه 88