سورة مريم
بِسمِ اللهِ الرَّحمٰنِ الرَّحيمِ
كٓهيعٓـصٓ (1)
کهیعص
ذِكرُ رَحمَتِ رَبِّكَ عَبدَهۥ زَكَرِيّآ (2)
این یادی است از رحمت پروردگار تو نسبت به بنده اش زکریا.
اِذ ناديٰ رَبَّهۥ نِدآءً خَفِيًّا (3)
در آن هنگام که پروردگارش را در خلوتگاه (عبادت) خواند.
قالَ رَبِّ اِنّي وَهَنَ العَظمُ مِنّي وَ اشتَعَلَ الرَّأسُ شَيبًا وَ لَم اَكُن بِدُعآئِكَ رَبِّ شَقِيًّا (4)
گفت پروردگارا! استخوانم سست شده و شعله پیری تمام سرم را فرا گرفته و من هرگز در دعای تو از اجابت محروم نمیشدم.
وَ اِنّي خِفتُ المَوالِيَ مِن وَرآءي وَكانَتِ امرَاَتي عاقِرًا فَهَب لي مِن لَدُنكَ وَلِيًّا (5)
و من از بستگانم بعد از خودم بیمناکم (که حق پاسداری از آئین تو را نگاه ندارند) و همسرم نازا است، تو به قدرتت جانشینی به من ببخش.
يَرِثُني وَ يَرِثُ مِن ءالِ يَعقوبَ وَ اجعَلهُ رَبِّ رَضِيًّا (6)
که وارث من و آل یعقوب باشد و او را مورد رضایتت قرار ده.
يـٰزَكَرِيّآ اِنّا نُبَشِّرُكَ بِغُلـٰمِ ࣙاسمُهۥ يَحييٰ لَم نَجعَل لَهۥ مِن قَبلُ سَمِيًّا (7)
ای زکریا! ما تو را به فرزندی بشارت میدهیم که نامش یحیی است، پسری همنامش پیش از این نبوده است.
قالَ رَبِّ اَنّيٰ يَكونُ لي غُلٰمٌ وَ كانَتِ امرَاَتي عاقِرًا وَ قَد بَلَغتُ مِنَ الكِبَرِ عِتِيًّا (8)
گفت: پروردگارا! چگونه فرزندی برای من خواهد بود در حالی که همسرم نازا است، و من نیز از پیری افتاده شده ام؟!
قالَ كَذٰلِكَؗ قالَ رَبُّكَ هُوَعَلَيَّ هَيِّنٌ وَ قَد خَلَقتُكَ مِن قَبلُ وَ لَم تَكُ شَيئئًا (9)
فرمود: اینگونه پروردگارت گفته (و اراده کرده) این بر من آسان است من قبلا تو را آفریدم و چیزی نبودی!
قالَ رَبِّ اجعَل ليٓ ءايَةً ؗ قالَ ءايَتُكَ اَلّا تُكَلِّمَ النّاسَ ثَلٰثَ لَيالٍ سَوِيًّا (10)
عرض کرد: پروردگارا! نشانه ای برای من قرار ده. گفت نشانه تو این است که سه شبانه روز قدرت تکلم (با مردم) نخواهی داشت، در حالی که زبان تو سالم است.
فَخَرَجَ عَليٰ قَومِهٖ مِنَ المِحرابِ فَاَوحيٰٓ اِلَيهِم اَن سَبِّحوا بُكرَةً وَ عَشِيًّا (11)
او از محراب عبادتش به سوی مردم بیرون آمد و با اشاره به آنها گفت صبح و شام (به شکرانه این نعمت) خدا را تسبیح گوئید.
يٰيَحييٰ خُذِ الكِتٰبَ بِقُوَّةٍۚ وَ ءاتَينٰهُ الحُكمَ صَبِيًّا (12)
ای یحیی! کتاب (خدا) را با قوت بگیر، و ما فرمان نبوت (و عقل کافی) در کودکی به او دادیم.
وَ حَنانًا مِن لَدُنّا وَ زَكوٰةً ؗ وَ كانَ تَقِيًّا (13)
و به او رحمت و محبت از ناحیه خود بخشیدیم، و پاکی (روح و عمل) و او پرهیزگار بود.
وَ بَرًّا بِوالِدَيهِ وَ لَم يَكُن جَبّارًا عَصِيًّا (14)
او نسبت به پدر و مادرش نیکوکار بود و جبار (و متکبر) و عصیانگر نبود.
وَ سَلٰمٌ عَلَيهِ يَومَ وُلِدَ وَ يَومَ يَموتُ وَ يَومَ يُبعَثُ حَيًّا (15)
و سلام بر او آن روز که تولد یافت، و آن روز که میمیرد، و آن روز که زنده و برانگیخته میشود.
وَ اذكُر فِي الكِتٰبِ مَريَمَ اِذِ انتَبَذَت مِن اَهلِها مَكانًا شَرقِيًّا (16)
در این کتاب (آسمانی قرآن) از مریم یاد آر، آن هنگام که از خانواده اش جدا شد و در ناحیه شرقی قرار گرفت.
فَاتَّخَذَت مِن دونِهِم حِجابًا فَاَرسَلنآ اِلَيها روحَنا فَتَمَثَّلَ لَها بَشَرًا سَوِيًّا (17)
و حجابی میان خود و آنها افکند (تا خلوتگاهش از هر نظر برای عبادت آماده باشد) در این هنگام ما روح خود را به سوی او فرستادیم و او در شکل انسانی بیعیب و نقص بر مریم ظاهر شد.
قالَت اِنّيٓ اَعوذُ بِالرَّحمٰنِ مِنكَ اِن كُنتَ تَقِيًّا (18)
او (سخت ترسید و) گفت من به خدای رحمن از تو پناه میبرم اگر پرهیزگار هستی.
قالَ اِنَّمآ اَنَا رَسولُ رَبِّكِ لِاَهَبَ لَكِ غُلٰمًا زَكِيًّا (19)
گفت من فرستاده پروردگار توام (آمده ام) تا پسر پاکیزه ای به تو ببخشم!
قالَت اَنّيٰ يَكونُ لي غُلٰمٌ وَ لَم يَمسَسني بَشَرٌ وَ لَم اَكُ بَغِيًّا (20)
گفت چگونه ممکن است فرزندی برای من باشد در حالی که تاکنون انسانی با من تماس نداشته، و زن آلوده ای هم نبوده ام؟!
قالَ كَذٰلِكِؗ قالَ رَبُّكِ هُوَعَلَيَّ هَيِّنٌ ؗ وَ لِنَجعَلَهٓۥ ءايَةً لِلنّاسِ وَ رَحمَةً مِنّاۚ وَ كانَ اَمرًا مَقضِيًّا (21)
گفت مطلب همین است که پروردگارت فرموده، این کار بر من سهل و آسان است، ما میخواهیم او را نشانه ای برای مردم قرار دهیم و رحمتی از سوی ما باشد، و این امری است پایان یافته (و جای گفتگو ندارد).
فَحَمَلَتهُ فَانتَبَذَت بِهٖ مَكانًا قَصِيًّا (22)
سرانجام (مریم) باردار شد و او را به نقطه دوردستی برد.
فَاَجآءَهَا المَخاضُ اِليٰ جِذعِ النَّخلَةِؗ قالَت يٰلَيتَني مِتُّ قَبلَ هٰذا وَ كُنتُ نَسيًا مَنسِيًّا (23)
درد وضع حمل او را به کنار تنه درخت خرمائی کشاند، (آنقدر ناراحت شد که) گفت ای کاش پیش از این مرده بودم و به کلی فراموش شده بودم.
فَنادیــٰها مِن تَحتِهآ اَلّاتَحزَني قَد جَعَلَ رَبُّكِ تَحتَكِ سَرِيًّا (24)
ناگهان از طرف پائین پایش او را صدا زد که غمگین مباش پروردگارت زیر پای تو چشمه آب (گوارائی) قرار داده است.
وَ هُزّيٓ اِلَيكِ بِجِذعِ النَّخلَةِ تُسٰقِط عَلَيكِ رُطَبًا جَنِيًّا (25)
و تکانی به این درخت نخل بده تا رطب تازه بر تو فرو ریزد.
فَكُلي وَ اشرَبي وَ قَرّي عَينًا ؗ فَاِمّا تَرَيِنَّ مِنَ البَشَرِ اَحَدًا فَقوليٓ اِنّي نَذَرتُ لِلرَّحمٰنِ صَومًا فَلَن اُكَلِّمَ اليَومَ اِنسِيًّا (26)
از (این غذای لذیذ) بخور، و از (آن آب گوارا) بنوش، و چشمت را (به این مولود جدید) روشن دار، و هر گاه کسی از انسانها را دیدی با اشاره بگو: من برای خدای رحمان روزه گرفته ام و با احدی امروز سخن نمیگویم (این نوزاد خودش از تو دفاع خواهد کرد).
فَاَتَت بِهٖ قَومَها تَحمِلُهۥۚ قالوا يٰمَريَمُ لَقَد جِئتِ شَيئئًا فَرِيًّا (27)
(مریم) او را در آغوش گرفته به سوی قومش آمد، گفتند: ای مریم! کار بسیار عجیب و بدی انجام دادی!
يٰٓـاُختَ هٰرونَ ما كانَ اَبوكِ امرَاَ سَوءٍ وَ ما كانَت اُمُّكِ بَغِيًّا (28)
ای خواهر هارون! نه پدر تو مرد بدی بود، و نه مادرت زن بدکاره ای!
فَاَشارَت اِلَيهِۚ قالوا كَيفَ نُكَـلِّمُ مَن كانَ فِي المَهدِ صَبِيًّا (29)
(مریم) اشاره به او کرد، گفتند ما چگونه با کودکی که در گاهواره است سخن بگوئیم؟!
قالَ اِنّي عَبدُاللهِؗ ءاتیــٰنِيَ الكِتٰبَ وَ جَعَلَني نَبِيًّا (30)
(ناگهان عیسی زبان به سخن گشود) گفت من بنده خدایم به من کتاب (آسمانی) داده و مرا پیامبر قرار داده است.
وَ جَعَلَني مُبارَكًا اَينَ ما كُنتُ وَ اَوصٰني بِالصَّلوٰةِ وَ الزَّكوٰةِ ما دُمتُ حَيًّا (31)
و مرا وجودی پر برکت قرار داده در هر کجا باشم، و مرا توصیه به نماز و زکات مادام که زنده ام کرده است.
وَ بَرًّا بِوالِدَتي وَ لَم يَجعَلني جَبّارًا شَقِيًّا (32)
و مرا نسبت به مادرم نیکوکار قرار داده، و جبار و شقی قرار نداده است.
وَ السَّلٰمُ عَلَيَّ يَومَ وُلِدتُ وَ يَومَ اَموتُ وَ يَومَ اُبعَثُ حَيًّا (33)
و سلام (خدا) بر من آن روز که متولد شدم و آنروز که میمیرم و آنروز که زنده برانگیخته میشوم.
ذٰلِكَ عيسَي ابنُ مَريَمَ ؗ قَولَ الحَقِّ الَّذي فيهِ يَمتَرونَ (34)
اینست عیسی بن مریم، گفتار حقی که در آن تردید میکنند.
ما كانَ لِله اَن يَتَّخِذَ مِن وَلَدٍ ؗ سُبحٰنَهٓۥۚ اِذا قَضيٰٓ اَمرًا فَاِنَّما يَقولُ لَهۥكُن فَيَكونُ (35)
هرگز برای خدا شایسته نبود فرزندی انتخاب کند، منزه است او، هر گاه چیزی را فرمان دهد میگوید: موجود باش! آن هم موجود میشود.
وَ اِنَّ اللهَ رَبّي وَ رَبُّكُم فَاعبُدوهُ ؗ هٰذا صِراطٌ مُستَقيمٌ (36)
و خداوند پروردگار من و شماست، او را پرستش کنید اینست راه راست.
فَاختَلَفَ الاَحزابُ مِن بَينِهِم ؗ فَوَيلٌ لِلَّذينَ كَفَروا مِن مَشهَدِ يَومٍ عَظيمٍ (37)
ولی (بعد از او) گروهها از میان پیروان او اختلاف کردند، وای به حال کافران از مشاهده روز بزرگ (رستاخیز).
اَسمِع بِهِم وَ اَبصِر يَومَ يَأتونَنا ؗ لٰكِنِ الظٰلِمونَ اليَومَ في ضَلٰلٍ مُبينٍ (38)
چه گوشهای شنوا و چه چشمهای بینائی (در آنروز) که نزد ما میآیند پیدا میکنند؟ ولی این ستمگران امروز در گمراهی آشکارند.
وَ اَنذِرهُم يَومَ الحَسرَةِ اِذ قُضِيَ الاَمرُ وَ هُم في غَفلَةٍ وَ هُم لايُؤمِنونَ (39)
آنها را از روز حسرت (روز رستاخیز که برای همه مایه تاسف است) بترسان، روزی که همه چیز پایان مییابد در حالی که آنها در غفلتند و ایمان نمیآورند.
اِنّا نَحنُ نَرِثُ الاَرضَ وَ مَن عَلَيها وَ اِلَينا يُرجَعونَ (40)
ما زمین و تمام کسانی را که بر آن هستند به ارث میبریم و همگی به سوی ما باز میگردند.
وَ اذكُر فِي الكِتٰبِ اِبرٰهيمَۚ اِنَّهۥ كانَ صِدّيقًا نَبِيًّا (41)
در این کتاب از ابراهیم یاد کن که او بسیار راستگو و پیامبر خدا بود.
اِذ قالَ لِاَبيهِ يٰٓـاَبَتِ لِمَ تَعبُدُ ما لايَسمَعُ وَ لايُبصِرُ وَ لايُغني عَنكَ شَيئئًا (42)
هنگامی که به پدرش گفت ای پدر! چرا چیزی را پرستش میکنی که نمیشنود و نمیبیند و هیچ مشکلی را از تو حل نمیکند؟!
يٰٓـاَبَتِ اِنّي قَد جآءَني مِنَ العِلمِ ما لَم يَأتِكَ فَاتَّبِعنيٓ اَهدِكَ صِراطًا سَوِيًّا (43)
ای پدر! علم و دانشی نصیب من شده است که نصیب تو نشده، بنابراین از من پیروی کن تا تو را به راه راست هدایت کنم.
يٰٓـاَبَتِ لاتَعبُدِ الشَّيطٰنَؗ اِنَّ الشَّيطٰنَ كانَ لِلرَّحمٰنِ عَصِيًّا (44)
ای پدر! شیطان را پرستش مکن که شیطان نسبت به خداوند رحمن عصیانگر بود.
يٰٓـاَبَتِ اِنّيٓ اَخافُ اَن يَمَسَّكَ عَذابٌ مِنَ الرَّحمٰنِ فَتَكونَ لِلشَّيطٰنِ وَلِيًّا (45)
ای پدر! من از این میترسم که عذابی از ناحیه خداوند رحمن به تو رسد در نتیجه از دوستان شیطان باشی!
قالَ اَراغِبٌ اَنتَ عَن ءالِهَتي يٰٓـاِبرٰهيمُ ؗ لَئِن لَم تَنتَهِ لَاَرجُمَنَّكَ ؗ وَ اهجُرني مَلِيًّا (46)
گفت ای ابراهیم آیا تو از خدایان من روی گردانی ؟ اگر (از این کار) دست برنداری تو را سنگسار میکنم، از من برای مدتی طولانی دور شو!
قالَ سَلٰمٌ عَلَيكَ ؗ سَاَستَغفِرُ لَكَ رَبّيٓ ؗ اِنَّهۥ كانَ بي حَفِيًّا (47)
(ابراهیم) گفت سلام بر تو! من به زودی برایت از پروردگارم تقاضای عفو میکنم چرا که او نسبت به من مهربان است.
وَ اَعتَزِلُكُم وَ ما تَدعونَ مِن دونِ اللهِ وَ اَدعوا رَبّي عَسيٰٓ اَلّآ اَكونَ بِدُعآءِ رَبّي شَقِيًّا (48)
و از شما و آنچه غیر از خدا میخوانید کناره گیری میکنم، و پروردگارم را میخوانم و امیدوارم دعایم در پیشگاه پروردگارم بیپاسخ نماند.
فَلَمَّا اعتَزَلَهُم وَ ما يَعبُدونَ مِن دونِ اللهِ وَهَبنا لَهٓۥ اِسحٰقَ وَ يَعقوبَ ؗ وَكُلًّا جَعَلنا نَبِيًّا (49)
هنگامی که از آنها و از آنچه غیر خدا میپرستیدند کناره گیری کرد ما اسحاق و یعقوب را به او بخشیدیم، و هر یک را پیامبر بزرگی قرار دادیم.
وَ وَهَبنا لَهُم مِن رَحمَتِنا وَ جَعَلنا لَهُم لِسانَ صِدقٍ عَلِيًّا (50)
و از رحمت خود به آنها ارزانی داشتیم و برای آنها نام نیک و مقام مقبول و برجسته (در میان همه امتها) قرار دادیم.
وَ اذكُر فِي الكِتٰبِ موسيٰٓۚ اِنَّهۥ كانَ مُخلَصًا وَ كانَ رَسولًا نَبِيًّا (51)
در این کتاب (آسمانی) از موسی یاد کن، که او مخلص بود، و رسول و پیامبر والامقامی.
وَ نادَينٰهُ مِن جانِبِ الطّورِ الاَيمَنِ وَ قَرَّبنٰهُ نَجِيًّا (52)
ما او را از طرف راست (کوه) طور فرا خواندیم، و او را نزدیک ساختیم و با او سخن گفتیم.
وَ وَهَبنا لَهۥ مِن رَحمَتِنآ اَخاهُ هٰرونَ نَبِيًّا (53)
و ما از رحمت خود برادرش هارون را که پیامبر بود به او بخشیدیم.
وَ اذكُر فِي الكِتٰبِ اِسمٰعيلَۚ اِنَّهۥ كانَ صادِقَ الوَعدِ وَ كانَ رَسولًا نَبِيًّا (54)
در کتاب آسمانی خود از اسماعیل یاد کن که او در وعده هایش صادق و رسول و پیامبر بزرگی بود.
وَ كانَ يَأمُرُ اَهلَهۥ بِالصَّلوٰةِ وَ الزَّكوٰةِ وَكانَ عِندَ رَبِّهٖ مَرضِيًّا (55)
او همواره خانواده خود را به نماز و زکات دعوت میکرد و همواره مورد رضایت پروردگارش بود.
وَ اذكُر فِي الكِتٰبِ اِدريسَۚ اِنَّهۥ كانَ صِدّيقًا نَبِيًّا (56)
و در این کتاب (نیز) از ادریس یاد کن، او بسیار راستگو و پیامبر بزرگی بود.
وَ رَفَعنٰهُ مَكانًا عَلِيًّا (57)
و ما او را به مقام بلندی رساندیم.
اُولئِكَ الَّذينَ اَنعَمَ اللهُ عَلَيهِم مِنَ النَّبِيّينَ مِن ذُرِّيَّةِ ءادَمَ وَ مِمَّن حَمَلنا مَعَ نوحٍ وَ مِن ذُرِّيَّةِ اِبرٰهيمَ وَ اِسرآءيلَ وَ مِمَّن هَدَينا وَ اجتَبَينآۚ اِذا تُتليٰ عَلَيهِم ءايٰتُ الرَّحمٰنِ خَرّوا سُجَّدًا وَ بُكِيًّا (58)
آنها پیامبرانی بودند که خداوند مشمول نعمتشان قرار داده بود، از فرزندان آدم و از کسانی که با نوح بر کشتی سوار کردیم، و از دودمان آنها که هدایت کردیم و برگزیدیم، آنها کسانی بودند که وقتی آیات خداوند رحمان بر آنان خوانده میشد به خاک میافتادند و سجده میکردند، در حالی که گریان بودند.
فَخَلَفَ مِن بَعدِهِم خَلفٌ اَضاعُوا الصَّلوٰةَ وَ اتَّبَعُوا الشَّهَوٰتِؗ فَسَوفَ يَلقَونَ غَيًّا (59)
اما بعد از آنها فرزندان ناشایسته ای روی کار آمدند که نماز را ضایع کردند و پیروی از شهوات نمودند و به زودی (مجازات) گمراهی خود را خواهند دید.
اِلّا مَن تابَ وَ ءامَنَ وَ عَمِلَ صٰلِحًا فَاُولئِكَ يَدخُلونَ الجَنَّةَ وَ لايُظلَمونَ شَيئئًا (60)
مگر آنها که توبه کنند، ایمان آورند، و عمل صالح انجام دهند، چنین کسانی داخل بهشت میشوند و کمترین ستمی به آنها نخواهد شد.
جَنّٰتِ عَدنِ ࣙالَّتي وَعَدَ الرَّحمٰنُ عِبادَهۥ بِالغَيبِۚ اِنَّهۥ كانَ وَعدُهۥ مَأتِيًّا (61)
باغهائی است جاودانی که خداوند رحمان، بندگانش را به آن وعده داده است، هر چند آن را ندیده اند، وعده خدا حتما تحقق یافتنی است.
لايَسمَعونَ فيها لَغوًا اِلّا سَلـٰمًاؗ وَلَهُم رِزقُهُم فيها بُكرَةً وَ عَشِيًّا (62)
آنها هرگز در آنجا گفتار لغو و بیهودهای نمیشنوند و جز سلام در آنجا سخنی نیست و هر صبح و شام روزی آنها در بهشت مقرر است.
تِلكَ الجَنَّةُ الَّتي نورِثُ مِن عِبادِنا مَن كانَ تَقِيًّا (63)
این همان بهشتی است که ما به ارث به بندگان پرهیزگار میدهیم.
وَ ما نَتَنَزَّلُ اِلّا بِاَمرِ رَبِّكَ ؗ لَهۥ ما بَينَ اَيدينا وَ ما خَلفَنا وَ ما بَينَ ذٰلِكَۚ وَ ما كانَ رَبُّكَ نَسِيًّا (64)
ما جز به فرمان پروردگار تو نازل نمیشویم آنچه پیش روی ما و پشت سر ما و ما بین این دو میباشد همه از آن او است و پروردگارت هرگز فراموش کار نبوده (و نیست).
رَبُّ السَّمٰوٰتِ وَ الاَرضِ وَ ما بَينَهُما فَاعبُدهُ وَ اصطَبِر لِعِبادَتِهٖۚ هَل تَعلَمُ لَهۥسَمِيًّا (65)
همان پروردگار آسمانها و زمین و آنچه در میان این دو قرار دارد، او را پرستش کن، و در راه عبادتش شکیبا باش، آیا مثل و مانندی برای او پیدا میکنی؟!
وَ يَقولُ الاِنسانُ اَءِذا ما مِتُّ لَسَوفَ اُخرَجُ حَيًّا (66)
انسان میگوید: آیا پس از مردن در آینده زنده (از قبر) بیرون خواهم آمد.
اَوَلايَذكُرُ الاِنسانُ اَنّا خَلَقنٰهُ مِن قَبلُ وَ لَم يَكُ شَيئئًا (67)
آیا انسان به خاطر نمیآورد که ما او را پیش از این آفریدیم در حالی که چیزی نبود.
فَوَرَبِّكَ لَنَحشُرَنَّهُم وَ الشَّيٰطينَ ثُمَّ لَنُحضِرَنَّهُم حَولَ جَهَنَّمَ جِثِيًّا (68)
سوگند به پروردگارت که همه آنها را همراه با شیاطین محشور میکنیم، بعد همه را گرداگرد جهنم در حالی که به زانو در آمده اند حاضر میسازیم!
ثُمَّ لَنَنزِعَنَّ مِن كُلِّ شيعَةٍ اَيُّهُم اَشَدُّ عَلَي الرَّحمٰنِ عِتِيًّا (69)
سپس از هر گروه و جمعیتی کسانی را که از همه در برابر خداوند رحمان سرکشتر بوده اند جدا میکنیم.
ثُمَّ لَنَحنُ اَعلَمُ بِالَّذينَ هُم اَوليٰ بِها صِلِيًّا (70)
بعد از آن ما به خوبی از کسانی که برای سوختن در آتش اولویت دارند آگاهیم (و آنها را پیش از دیگران مجازات خواهیم کرد).
وَ اِن مِنكُم اِلّا وارِدُهاۚ كانَ عَليٰ رَبِّكَ حَتمًا مَقضِيًّا (71)
و همه شما (بدون استثنا) وارد جهنم میشوید، این امری است حتمی و فرمانی است قطعی از پروردگارتان!!
ثُمَّ نُنَجِّي الَّذينَ اتَّقَوا وَ نَذَرُ الظٰلمينَ فيها جِثِيًّا (72)
سپس آنها را که تقوا پیشه کردند از آن رهائی میبخشیم، و ظالمان را در حالی که (از ضعف و ذلت) به زانو در آمده اند در آن رها میکنیم.
وَ اِذا تُتليٰ عَلَيهِم ءايٰتُنا بَيِّنٰتٍ قالَ الَّذينَ كَفَروا لِلَّذينَ ءامَنوٓا اَيُّ الفَريقَينِ خَيرٌ مَقامًا وَ اَحسَنُ نَدِيًّا (73)
و هنگامی که آیات روشن ما بر آنها خوانده میشود کافران به مؤ منان میگویند کدامیک از دو گروه (ما و شما) جایگاهش بهتر و جلسات انس و مشورتش زیباتر و بخشش او بیشتر است؟!
وَ كَم اَهلَكنا قَبلَهُم مِن قَرنٍ هُم اَحسَنُ اَثاثًا وَ رِءيًا (74)
اقوام بسیاری را پیش از آنها نابود کردیم که هم مال و ثروتشان از اینها بهتر بود و هم ظاهرشان آراسته تر!
قُل مَن كانَ فِي الضَّلٰلَةِ فَليَمدُد لَهُ الرَّحمٰنُ مَدًّاۚ حَتّيٰٓ اِذا رَاَوا ما يوعَدونَ اِمَّا العَذابَ وَ اِمَّا السّاعَةَ فَسَيَعلَمونَ مَن هُوَشَرٌّ مَكانًا وَ اَضعَفُ جُندًا (75)
بگو کسی که در گمراهی است خداوند به او مهلت میدهد تا زمانی که وعده الهی را با چشم خود ببینند: یا عذاب این دنیا یا عذاب آخرت. آنروز است که خواهند دانست چه کسی مکانش بدتر و چه کسی لشکرش ناتوان تر است؟!
وَ يَزيدُ اللهُ الَّذينَ اهتَدَوا هُدًيؕ وَ البٰقِيٰتُ الصّٰلِحٰتُ خَيرٌ عِندَ رَبِّكَ ثَوابًا وَ خَيرٌ مَرَدًّا (76)
اما کسانی که در راه هدایت گام نهادند خداوند بر هدایتشان میافزاید، آثار و اعمال صالحی که (از انسان) باقی میماند در پیشگاه پروردگار تو ثوابش بیشتر و عاقبتش ارزشمندتر است.
اَفَرَءَيتَ الَّذي كَفَرَ بِئئايٰتِنا وَ قالَ لَاوتَيَنَّ مالًا وَ وَلَدًا (77)
آیا ندیدی کسی را که آیات ما را انکار کرد و گفت اموال و فرزندان فراوانی نصیبم خواهد شد!
اَطَّلَعَ الغَيبَ اَمِ اتَّخَذَ عِندَ الرَّحمٰنِ عَهدًا (78)
آیا او از اسرار غیب مطلع گشته، یا نزد خدا عهد و پیمانی گرفته است؟
كَلّاۚ سَنَكتُبُ ما يَقولُ وَ نَمُدُّ لَهۥ مِنَ العَذابِ مَدًّا (79)
هرگز چنین نیست ما به زودی آنچه را او میگوید مینویسیم، و عذاب را بر او مستمر خواهیم داشت!
وَ نَرِثُهۥ ما يَقولُ وَ يَأتينا فَردًا (80)
آنچه را او میگوید (از اموال و فرزندان) از او به ارث میبریم و تک و تنها نزد ما خواهد آمد.
وَ اتَّخَذوا مِن دونِ اللهِ ءالِهَةً لِيَكونوا لَهُم عِزًّا (81)
آنها غیر از خدا معبودانی برای خود انتخاب کردند تا مایه عزتشان باشد (چه پندار خامی ؟).
كَلّاۚ سَيَكفُرونَ بِعِبادَتِهِم وَ يَكونونَ عَلَيهِم ضِدًّا (82)
هرگز چنین نیست، به زودی معبودها منکر عبادت آنها خواهند شد، بلکه بر ضدشان قیام میکنند.
اَلَم تَرَ اَنّآ اَرسَلنَا الشَّيٰطينَ عَلَي الكٰفِرينَ تَؤُزُّهُم اَزًّا (83)
آیا ندیدی که ما شیاطین را به سوی کافران فرستادیم تا آنها را شدیدا تحریک کنند.
فَلا تَعجَل عَلَيهِم ؗ اِنَّما نَعُدُّ لَهُم عَدًّا (84)
بنابراین در باره آنها عجله مکن ما آنها (و اعمالشان) را دقیقا شماره خواهیم کرد.
يَومَ نَحشُرُ المُتَّقينَ اِلَي الرَّحمٰنِ وَفدًا (85)
در آن روز که پرهیزگاران را به سوی خداوند رحمان (و پاداشهای او) راهنمائی میکنیم.
وَ نَسوقُ المُجرِمينَ اِليٰ جَهَنَّمَ وِردًا (86)
و مجرمان را (همچون شتران تشنهکامی که به سوی آبگاه میروند) به جهنم میرانیم.
لايَملِكونَ الشَّفاعَةَ اِلّا مَنِ اتَّخَذَ عِندَ الرَّحمٰنِ عَهدًا (87)
آنها هرگز مالک شفاعت نیستند مگر کسی که نزد خداوند رحمان عهد و پیمانی دارد.
وَ قالُوا اتَّخَذَ الرَّحمٰنُ وَلَدًا (88)
آنها گفتند خداوند رحمن فرزندی برای خود اختیار کرده!
لَقَد جِئتُم شَيئئًا اِدًّا (89)
چه سخن زشت و زنندهای آوردید.
تَكادُ السَّمٰوٰتُ يَتَفَطَّرنَ مِنهُ وَ تَنشَقُّ الاَرضُ وَ تَخِرُّ الجِبالُ هَدًّا (90)
نزدیک است آسمانها بخاطر این سخن از هم متلاشی گردد، و زمین شکافته شود و کوهها به شدت فرو ریزد!
اَن دَعَوا لِلرَّحمٰنِ وَلَدًا (91)
از این رو که برای خداوند رحمن فرزندی ادعا کردند.
وَ ما يَنبَغي لِلرَّحمٰنِ اَن يَتَّخِذَ وَلَدًا (92)
و هرگز سزاوار نیست که او فرزندی برگزیند.
اِن كُلُّ مَن فِي السَّمٰوٰتِ وَ الاَرضِ اِلّآ ءاتِي الرَّحمٰنِ عَبدًا (93)
تمام کسانی که در آسمانها و زمین هستند بنده اویند.
لَقَد اَحصیــٰهُم وَعَدَّهُم عَدًّا (94)
همه آنها را احصا کرده و دقیقا شمرده است.
وَ كُلُّهُم ءاتيهِ يَومَ القِيٰمَةِ فَردًا (95)
و همگی روز رستاخیز تک و تنها نزد او حاضر میشوند.
اِنَّ الَّذينَ ءامَنوا وَ عَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ سَيَجعَلُ لَهُمُ الرَّحمٰنُ وُدًّا (96)
کسانی که ایمان آورده و عمل صالح انجام داده اند خداوند رحمن محبت آنها را در دلها میافکند.
فَاِنَّما يَسَّرنٰهُ بِلِسانِكَ لِتُبَشِّرَ بِهِ المُتَّقينَ وَ تُنذِرَ بِهٖ قَومًا لُدًّا (97)
ما قرآن را بر زبان تو آسان ساختیم تا پرهیزکاران را بوسیله آن بشارت دهی و دشمنان سرسخت را انذار کنی.
وَ كَم اَهلَكنا قَبلَهُم مِن قَرنٍؗ هَل تُحِسُّ مِنهُم مِن اَحَدٍ اَو تَسمَعُ لَهُم رِكزًا (98)
چه بسیار اقوام (بیایمان و گنهکاری) را قبل از آنها هلاک کردیم آیا احدی از آنها را احساس میکنی یا کمترین صدائی از آنان میشنوی.