سورة النور
بِسمِ اللهِ الرَّحمٰنِ الرَّحيمِ
سورَةٌ اَنزَلنٰها وَ فَرَضنٰها وَ اَنزَلنا فيهآ ءايٰتٍ بَيِّنٰتٍ لَعَلَّكُم تَذَكَّرونَ (1)
این سوره ای است که ما آن را فرو فرستادیم و واجب نمودیم، و در آن آیات بینات نازل کردیم، شاید شما متذکر شوید.
اؘلزّانِيَةُ وَ الزّاني فَاجلِدوا كُلَّ واحِدٍ مِنهُما مِائَةَ جَلدَةٍ ؗ وَ لاتَأخُذكُم بِهِما رَأفَةٌ في دينِ اللهِ اِن كُنتُم تُؤمِنونَ بِاللهِ وَ اليَومِ الأخِرِ ؗوَ ليَشهَد عَذابَهُما طآئِفَةٌ مِنَ المُؤمِنينَ (2)
زن و مرد زناکار را هر یک، صد تازیانه بزنید، و هرگز در دین خدا رافت (و محبت کاذب) شما را نگیرد اگر به خدا و روز جزا ایمان دارید، و باید گروهی از مؤ منان مجازات آنها را مشاهده کنند.
اؘلزّاني لايَنكِحُ اِلّا زانِيَةً اَو مُشرِكَةًؗ وَ الزّانِيَةُ لايَنكِحُهآ اِلّا زانٍ اَو مُشرِكٌۚ وَ حُرِّمَ ذٰلِكَ عَلَي المُؤمِنينَ (3)
مرد زناکار جز با زن زناکار یا مشرک ازدواج نمیکند، و زن زناکار را جز مرد زناکار یا مشرک به ازدواج خود در نمیآورد، و این کار بر مؤ منان تحریم شده است.
وَ الَّذينَ يَرمونَ المُحصَنٰتِ ثُمَّ لَم يَأتوا بِاَربَعَةِ شُهَدآءَ فَاجلِدوهُم ثَمٰنينَ جَلدَةً وَ لاتَقبَلوا لَهُم شَهادَةً اَبَدًاؗ وَ اُولئِكَ هُمُ الفٰسِقونَ (4)
و کسانی که زنان پاکدامن را متهم میکنند سپس چهار شاهد (بر ادعای خود) نمیآورند آنها را هشتاد تازیانه بزنید، و شهادتشان را هرگز نپذیرید، و آنها فاسقانند.
اِلَّا الَّذينَ تابوا مِن بَعدِ ذٰلِكَ وَ اَصلَحواؗ فَاِنَّ اللهَ غَفورٌ رَحيمٌ (5)
مگر کسانی که بعد از آن توبه کنند و جبران نمایند که خداوند غفور و رحیم است.
وَ الَّذينَ يَرمونَ اَزواجَهُم وَ لَم يَكُن لَهُم شُهَدآءُ اِلّآ اَنفُسُهُم فَشَهادَةُ اَحَدِهِم اَربَعُ شَهٰدٰتٍ بِاللهِ ۙ اِنَّهۥ لَمِنَ الصّٰدِقينَ (6)
کسانی که همسران خود را متهم (به عمل منافی عفت) میکنند و گواهانی جز خودشان ندارند هر یک از آنها باید چهار مرتبه به نام خدا شهادت دهد که از راستگویان است
وَ الخامِسَةُ اَنَّ لَعنَتَ اللهِ عَلَيهِ اِن كانَ مِنَ الكٰذِبينَ (7)
و در پنجمین بار بگوید: لعنت خدا بر او باد اگر از دروغگویان باشد!
وَ يَدرَؤُا عَنهَا العَذابَ اَن تَشهَدَ اَربَعَ شَهٰدٰتٍ بِاللهِ اِنَّهۥ لَمِنَ الكٰذِبينَ (8)
آن زن نیز میتواند کیفر (زنا) را از خود دور کند به این طریق که چهار بار خدا را به شهادت طلبد که آن مرد (در این نسبتی که به او میدهد) از دروغگویان است.
وَ الخامِسَةَ اَنَّ غَضَبَ اللهِ عَلَيهآ اِن كانَ مِنَ الصّٰدِقينَ (9)
و در مرتبه پنجم بگوید: غضب خدا بر او باد اگر آن مرد از راستگویان باشد!
وَ لَولا فَضلُ اللهِ عَلَيكُم وَ رَحمَتُهۥ وَ اَنَّ اللهَ تَوّابٌ حَكيمٌ (10)
و اگر فضل و رحمت خدا شامل حال شما نبود و اینکه او توبه پذیر و حکیم است (بسیاری از شما گرفتار مجازات سخت الهی میشدید).
اِنَّ الَّذينَ جآءو بِالاِفكِ عُصبَةٌ مِنكُمۚ لاتَحسَبوهُ شَرًّا لَكُمؗ بَل هُوَخَيرٌ لَكُمۚ لِكُلِّ امرِئٍ مِنهُم مَا اكتَسَبَ مِنَ الاِثمِؗ وَ الَّذي تَوَلّيٰ كِبرَهۥ مِنهُم لَهۥ عَذابٌ عَظيمٌ (11)
کسانی که آن تهمت عظیم را مطرح کردند گروهی از شما بودند، اما گمان نکنید این ماجرا برای شما بد است، بلکه خیر شما در آن است، آنها هر کدام سهم خود را از این گناهی که مرتکب شدند دارند، و کسی که بخش عظیم آن را بر عهده گرفت عذاب عظیمی برای او است.
لَولآ اِذ سَمِعتُموهُ ظَنَّ المُؤمِنونَ وَ المُؤمِنٰتُ بِاَنفُسِهِم خَيرًا وَ قالوا هٰذآ اِفكٌ مُبينٌ (12)
چرا هنگامی که این (تهمت) را شنیدید مردان و زنان با ایمان نسبت به خود (و کسی که همچون خود آنها بود) گمان خیر نبردند؟ چرا نگفتید این یک دروغ بزرگ و آشکار است؟!
لَولا جآءو عَلَيهِ بِاَربَعَةِ شُهَدآءَ ؗ فَاِذ لَم يَأتوا بِالشُّهَدآءِ فَاُولئِكَ عِندَ اللهِ هُمُ الكٰذِبونَ (13)
چرا چهار شاهد برای آن نیاوردند؟ اکنون که چنین گواهانی نیاوردند آنها در پیشگاه خدا دروغگویانند.
وَ لَولا فَضلُ اللهِ عَلَيكُم وَ رَحمَتُهۥ فِي الدُّنيا وَ الأخِرَةِ لَمَسَّكُم فيمآ اَفَضتُم فيهِ عَذابٌ عَظيمٌ (14)
و اگر فضل و رحمت الهی در دنیا و آخرت نصیب شما نمیشد به خاطر این گناهی که کردید عذاب سختی به شما میرسید.
اِذ تَلَقَّونَهۥ بِاَلسِنَتِكُم وَ تَقولونَ بِاَفواهِكُم مالَيسَ لَكُم بِهٖ عِلمٌ وَ تَحسَبونَهۥ هَيِّنًا وَ هُوَعِندَ اللهِ عَظيمٌ (15)
بخاطر بیاورید زمانی را که به استقبال این دروغ بزرگ رفتید، و این شایعه را از زبان یکدیگر میگرفتید، و با دهان خود سخنی میگفتید که به آن یقین نداشتید، و گمان میکردید این مساءله کوچکی است در حالی که نزد خدا بزرگ است!
وَ لَولآ اِذ سَمِعتُموهُ قُلتُم ما يَكونُ لَنآ اَن نَتَكَلَّمَ بِهٰذا سُبحٰنَكَ هٰذا بُهتانٌ عَظيمٌ (16)
چرا هنگامی که آن را شنیدید نگفتید برای ما مجاز نیست که به این تکلم کنیم ؟ خداوندا منزهی تو، این بهتان بزرگی است!
يَعِظُكُمُ اللهُ اَن تَعودوا لِمِثلِهٖٓ اَبَدًا اِن كُنتُم مُؤمِنينَ (17)
خداوند شما را اندرز میدهد که هرگز چنین کاری را تکرار نکنید اگر ایمان دارید!
وَ يُبَيِّنُ اللهُ لَكُمُ الأيٰتِۚ وَ اللهُ عَليمٌ حَكيمٌ (18)
و خداوند آیات خود را برای شما تبیین میکند، و خدا علیم و حکیم است.
اِنَّ الَّذينَ يُحِبّونَ اَن تَشيعَ الفاحِشَةُ فِي الَّذينَ ءامَنوا لَهُم عَذابٌ اَليمٌ فِي الدُّنيا وَ الأخِرَةِۚ وَ اللهُ يَعلَمُ وَ اَنتُم لاتَعلَمونَ (19)
کسانی که دوست دارند زشتیها در میان مردم با ایمان شیوع یابد عذاب دردناکی برای آنها در دنیا و آخرت است، و خداوند میداند و شما نمیدانید.
وَ لَولا فَضلُ اللهِ عَلَيكُم وَ رَحمَتُهۥ وَ اَنَّ اللهَ رَءوفٌ رَحيمٌ (20)
و اگر فضل و رحمت الهی شامل حال شما نبود و اینکه خدا مهربان و رحیم است (مجازات سختی دامانتان را فرا میگرفت).
يٰٓـاَيُّهَا الَّذينَ ءامَنوا لاتَتَّبِعوا خُطُوٰتِ الشَّيطٰنِؗ وَ مَن يَتَّبِع خُطُوٰتِ الشَّيطٰنِ فَاِنَّهۥ يَأمُرُ بِالفَحشآءِ وَ المُنكَرِۚ وَ لَولا فَضلُ اللهِ عَلَيكُم وَ رَحمَتُهۥ ما زَكيٰ مِنكُم مِن اَحَدٍ اَبَدًا وَلٰكِنَّ اللهَ يُزَكّي مَن يَشآءُۚ وَ اللهُ سَميعٌ عَليمٌ (21)
ای کسانی که ایمان آورده اید از گامهای شیطان پیروی نکنید هر کس قدم جای قدمهای شیطان بگذارد (گمراهش میسازد)، چرا که او امر به فحشاء و منکر میکند، و اگر فضل و رحمت الهی به سراغ شما نمیآمد احدی از شما هرگز پاک نمیشد ولی خداوند هر که را بخواهد تزکیه میکند و خدا شنوا و دانا است.
وَ لايَأتَلِ اُولُوا الفَضلِ مِنكُم وَ السَّعَةِ اَن يُؤتوٓا اُولِي القُربيٰ وَ المَسٰكينَ وَ المُهٰجِرينَ في سَبيلِ اللهِ ؗ وَ ليَعفوا وَ ليَصفَحوٓاۚ اَلا تُحِبّونَ اَن يَغفِرَ اللهُ لَكُمۚ وَ اللهُ غَفورٌ رَحيمٌ (22)
آنها که دارای برتری (مالی) و وسعت زندگی هستند نباید سوگند یاد کنند که از انفاق نسبت به نزدیکان و مستمندان و مهاجران در راه خدا دریغ نمایند، آنها باید عفو کنند و صرفنظر نمایند، آیا دوست نمیدارید خداوند شما را ببخشد؟ و خداوند غفور و رحیم است.
اِنَّ الَّذينَ يَرمونَ المُحصَنٰتِ الغٰفِلٰتِ المُؤمِنٰتِ لُعِنوا فِي الدُّنيا وَ الأخِرَةِ وَ لَهُم عَذابٌ عَظيمٌ (23)
کسانی که زنان پاکدامن و بیخبر (از هر گونه آلودگی) و مؤ من را متهم میسازند در دنیا و آخرت از رحمت الهی بدورند، و عذاب بزرگی در انتظارشان است.
يَومَ تَشهَدُ عَلَيهِم اَلسِنَتُهُم وَ اَيديهِم وَ اَرجُلُهُم بِما كانوا يَعمَلونَ (24)
در آن روز که زبانها و دستها و پاهایشان بر ضد آنها به اعمالی که مرتکب میشدند گواهی میدهد.
يَومَئِذٍ يُوَفّيهِمُ اللهُ دينَهُمُ الحَقَّ وَ يَعلَمونَ اَنَّ اللهَ هُوَالحَقُّ المُبينُ (25)
در آن روز خداوند جزای واقعی آنها را بیکم و کاست میدهد، و میدانند که خداوند حق مبین است.
اؘلخَبيثٰتُ لِلخَبيثينَ وَ الخَبيثونَ لِلخَبيثٰتِؗ وَ الطَّيِّبٰتُ لِلطَّيِّبينَ وَ الطَّيِّبونَ لِلطَّيِّبٰتِۚ اُولئِكَ مُبَرَّءونَ مِمّا يَقولونَ ؗ لَهُم مَغفِرَةٌ وَ رِزقٌ كَريمٌ (26)
زنان خبیث و ناپاک از آن مردان خبیث و ناپاکند! و مردان ناپاک نیز تعلق به زنان ناپاک دارند؛ و زنان پاک از آن مردان پاک و مردان پاک از آن زنان پاکند! اینان از نسبتهای ناروائی که به آنها داده میشود مبرا هستند، و برای آنها آمرزش (الهی) و روزی پر ارزش است.
يٰٓـاَيُّهَا الَّذينَ ءامَنوا لاتَدخُلوا بُيوتًا غَيرَ بُيوتِكُم حَتّيٰ تَستَأنِسوا وَ تُسَلِّموا عَليٰٓ اَهلِهاۚذٰلِكُم خَيرٌ لَكُم لَعَلَّكُم تَذَكَّرونَ (27)
ای کسانی که ایمان آورده اید در خانه هائی غیر از خانه خود وارد نشوید تا اجازه بگیرید و بر اهل آن خانه سلام کنید، این برای شما بهتر است، شاید متذکر شوید.
فَاِن لَم تَجِدوا فيهآ اَحَدًا فَلا تَدخُلوها حَتّيٰ يُؤذَنَ لَكُم ؗ وَ اِن قيلَ لَكُمُ ارجِعوا فَارجِعواؗ هُوَاَزكيٰ لَكُمۚ وَ اللهُ بِما تَعمَلونَ عَليمٌ (28)
و اگر کسی در آن نیافتید داخل آن نشوید تا به شما اجازه داده شود، و اگر گفته شود بازگردید، بازگردید، که برای شما پاکیزه تر است و خداوند به آنچه انجام میدهید آگاه است.
لَيسَ عَلَيكُم جُناحٌ اَن تَدخُلوا بُيوتًا غَيرَ مَسكونَةٍ فيها مَتاعٌ لَكُمۚ وَ اللهُ يَعلَمُ ما تُبدونَ وَ ما تَكتُمونَ (29)
گناهی بر شما نیست که وارد خانه های غیر مسکونی بشوید که در آنجا متاعی متعلق به شما وجود دارد، و خدا آنچه را آشکار میکنید یا پنهان میدارید میداند.
قُل لِلمُؤمِنينَ يَغُضّوا مِن اَبصارِهِم وَ يَحفَظوا فُروجَهُم ؗ ذٰلِكَ اَزكيٰ لَهُمۚ اِنَّ اللهَ خَبيرٌ بِما يَصنَعونَ (30)
به مؤ منان بگو چشمهای خود را (از نگاه به نامحرمان) فرو گیرند، و فروج خود را حفظ کنند، این برای آنها پاکیزه تر است، خداوند از آنچه انجام میدهید آگاه است.
وَ قُل لِلمُؤمِنٰتِ يَغضُضنَ مِن اَبصارِهِنَّ وَ يَحفَظنَ فُروجَهُنَّ وَ لايُبدينَ زينَتَهُنَّ اِلّا ما ظَهَرَ مِنها وَ ليَضرِبنَ بِخُمُرِهِنَّ عَليٰ جُيوبِهِنَّ ؗ وَ لايُبدينَ زينَتَهُنَّ اِلّا لِبُعولَتِهِنَّ اَو ءابآئِهِنَّ اَو ءابآءِ بُعولَتِهِنَّ اَو اَبنآئِهِنَّ اَو اَبنآءِ بُعولَتِهِنَّ اَو اِخوانِهِنَّ اَو بَنيٓ اِخوانِهِنَّ اَو بَنيٓ اَخَوٰتِهِنَّ اَو نِسآئِهِنَّ اَو ما مَلَكَت اَيمٰنُهُنَّ اَوِ التّٰبِعينَ غَيرِ اُولِي الاِربَةِ مِنَ الرِّجالِ اَوِ الطِّفلِ الَّذينَ لَم يَظهَروا عَليٰ عَورٰتِ النِّسآءِ ؗ وَ لايَضرِبنَ بِاَرجُلِهِنَّ لِيُعلَمَ ما يُخفينَ مِن زينَتِهِنَّۚ وَ توبوٓا اِلَي اللهِ جَميعًا اَيُّهَ المُؤمِنونَ لَعَلَّكُم تُفلِحونَ (31)
و به زنان با ایمان بگو چشمهای خود را (از نگاه هوس آلود) فرو گیرند، و دامان خویش را حفظ کنند، و زینت خود را جز آن مقدار که ظاهر است آشکار ننمایند، و (اطراف) روسریهای خود را بر سینه خود افکنند (تا گردن و سینه با آن پوشانده شود) و زینت خود را آشکار نسازند مگر برای شوهرانشان یا پدرانشان یا پدر شوهرانشان یا پسرانشان یا پسران همسرانشان یا برادرانشان یا پسران برادرانشان، یا پسران خواهرانشان، یا زنان هم کیششان یا بردگانشان (کنیزانشان) یا افراد سفیه که تمایلی به زن ندارند یا کودکانی که از امور جنسی مربوط به زنان آگاه نیستند، آنها هنگام راه رفتن پایهای خود را به زمین نزنند تا زینت پنهانیشان دانسته شود. (و صدای خلخال که بر پا دارند به گوش رسد) و همگی به سوی خدا بازگردید ای مؤ منان تا رستگار شوید.
وَ اَنكِحُوا الاَيٰميٰ مِنكُم وَ الصّٰلِحينَ مِن عِبادِكُم وَ اِمآئِكُمۚ اِن يَكونوا فُقَرآءَ يُغنِهِمُ اللهُ مِن فَضلِهٖۚ وَ اللهُ واسِعٌ عَليمٌ (32)
مردان و زنان بیهمسر را همسر دهید و همچنین غلامان و کنیزان صالح و درستکارتان را، اگر فقیر و تنگدست باشند خداوند آنان را از فضل خود بینیاز میسازد، خداوند واسع و آگاه است.
وَ ليَستَعفِفِ الَّذينَ لايَجِدونَ نِكاحًا حَتّيٰ يُغنِيَهُمُ اللهُ مِن فَضلِهٖؕ وَ الَّذينَ يَبتَغونَ الكِتٰبَ مِمّا مَلَكَت اَيمٰنُكُم فَكاتِبوهُم اِن عَلِمتُم فيهِم خَيرًا وَ ءاتوهُم مِن مالِ اللهِ الَّذيٓ ءاتیــٰكُمؕ وَ لاتُكرِهوا فَتَيٰتِكُم عَلَي البِغآءِ اِن اَرَدنَ تَحَصُّنًا لِتَبتَغوا عَرَضَ الحَيوٰةِ الدُّنياۚ وَ مَن يُكرِههُنَّ فَاِنَّ اللهَ مِن بَعدِ اِكراهِهِنَّ غَفورٌ رَحيمٌ (33)
و آنها که وسیله ازدواج ندارند باید عفت پیشه کنند تا خداوند آنان را به فضلش بینیاز سازد و بردگانی از شما که تقاضای مکاتبه (قرار داد مخصوص برای آزاد شدن) را دارند با آنها قرار داد ببندید، اگر رشد و صلاح در آنها احساس میکنید (و بعد از آزادی توانائی زندگی مستقل را دارند) و چیزی از مال خدا که به شما داده است به آنها بدهید، و کنیزان خود را برای تحصیل متاع دنیا مجبور به خودفروشی نکنید اگر آنها میخواهند پاک بمانند، و هر کس آنها را بر این کار اکراه کند (سپس پشیمان گردد) خداوند بعد از این اکراه غفور و رحیم است (توبه کنید و برای همیشه این عمل ننگین را ترک گوئید).
وَ لَقَد اَنزَلنآ اِلَيكُم ءايٰتٍ مُبَيِّنٰتٍ وَ مَثَلًا مِنَ الَّذينَ خَلَوا مِن قَبلِكُم وَ مَوعِظَةً لِلمُتَّقينَ (34)
ما بر شما آیاتی فرستادیم که حقایق بسیاری را تبیین میکند و اخباری از کسانی که پیش از شما بودند و موعظه و اندرزی برای پرهیزگاران.
اؘللهُ نورُ السَّمٰوٰتِ وَ الاَرضِۚ مَثَلُ نورِهٖ كَمِشكوٰةٍ فيها مِصباحٌؗ اؘلمِصباحُ في زُجاجَةٍ ؗ اؘلزُّجاجَةُ كَاَ نَّها كَوكَبٌ دُرِّيٌّؗ يوقَدُ مِن شَجَرَةٍ مُبٰرَكَةٍ زَيتونَةٍ لاشَرقِيَّةٍ وَ لاغَربِيَّةٍ يَكادُ زَيتُها يُضيٓءُ وَ لَو لَم تَمسَسهُ نارٌۚ نورٌ عَليٰ نورٍۚ يَهدِي اللهُ لِنورِهٖ مَن يَشآءُۚ وَ يَضرِبُ اللهُ الاَمثالَ لِلنّاسِؕ وَ اللهُ بِكُلِّ شَيءٍ عَليمٌ (35)
خداوند نور آسمانها و زمین است، مثل نور خداوند همانند چراغدانی است که در آن چراغی (پر فروغ) باشد، آن چراغ در حبابی قرار گیرد، حبابی شفاف و درخشنده همچون یک ستاره فروزان، این چراغ با روغنی افروخته میشود که از درخت پر برکت زیتونی گرفته شده که نه شرقی است و نه غربی (آنچنان روغنش صاف و خالص است که) نزدیک است بدون تماس با آتش شعله ور شود، نوری است بر فراز نور، و خدا هر کس را بخواهد به نور خود هدایت میکند، و خدا براى مردم مثلها مى زند و خداوند به هر چیزى داناست.
في بُيوتٍ اَذِنَ اللهُ اَن تُرفَعَ وَ يُذكَرَ فيهَا اسمُهۥۚ يُسَبِّحُ لَهۥ فيها بِالغُدُوِّ وَ الأصالِ ۙ (36)
(این چراغ پر فروغ) در خانه هائی قرار دارد که خداوند اذن فرموده دیوارهای آن را بالا برند (تا از دستبرد شیاطین و هوسبازان در امان باشد) خانه هائی که نام خدا در آن برده شود و صبح و شام در آن تسبیح گویند.
رِجالٌ لاتُلهيهِم تِجارَةٌ وَ لابَيعٌ عَن ذِكرِ اللهِ وَ اِقامِ الصَّلوٰةِ وَ ايتآءِ الزَّكوٰةِؗ يَخافونَ يَومًا تَتَقَلَّبُ فيهِ القُلوبُ وَ الاَبصارُ (37)
مردانی که نه تجارت و نه معامله، آنها را از یاد خدا و بر پا داشتن نماز و ادای زکات غافل نمیکند، آنها از روزی میترسند که دلها و چشمها در آن زیر و رو میشود!
لِيَجزِيَهُمُ اللهُ اَحسَنَ ما عَمِلوا وَ يَزيدَهُم مِن فَضلِهٖۚ وَ اللهُ يَرزُقُ مَن يَشآءُ بِغَيرِ حِسابٍ (38)
هدف این است که خداوند آنها را به بهترین اعمالی که انجام داده اند پاداش دهد و از فضلش بر پاداش آنها بیفزاید، و خداوند هر کس را بخواهد بیحساب روزی میدهد (و از مواهب بیانتهای خویش بهره مند میسازد).
وَ الَّذينَ كَفَروٓا اَعمالُهُم كَسَرابٍ بِقيعَةٍ يَحسَبُهُ الظَّمئئانُ مآءًؗ حَتّيٰٓ اِذا جآءَهۥ لَم يَجِدهُ شَيئئًا وَ وَجَدَ اللهَ عِندَهۥ فَوَفّیــٰهُ حِسابَهۥۚ وَ اللهُ سَريعُ الحِسابِ (39)
و کسانی که کافر شدند اعمالشان همچون سرابی است در یک کویر، که انسان تشنه آن را از دور آب میپندارد، اما هنگامی که به سراغ آن میآید چیزی نمییابد! و خدا را نزد آن مییابد و حساب او را صاف میکند، و خداوند سریع الحساب است!
اَو كَظُلُمٰتٍ في بَحرٍ لُجِّيٍّ يَغشیــٰهُ مَوجٌ مِن فَوقِهٖ مَوجٌ مِن فَوقِهٖ سَحابٌۚ ظُلُمٰتٌ بَعضُها فَوقَ بَعضٍ اِذآ اَخرَجَ يَدَهۥ لَم يَكَد يَریــٰهاۚ وَ مَن لَم يَجعَلِ اللهُ لَهۥ نورًا فَما لَهۥ مِن نورٍ (40)
یا همچون ظلماتی است در یک دریای پهناور، که موج آن را پوشانیده، و بر فراز آن موج دیگری است، و بر فراز آن ابری تاریک، ظلمتهائی است یکی بر فراز دیگر آنچنان که هر گاه دست خود را خارج کند ممکن نیست آن را ببیند! و کسی که خدا نوری برای او قرار نداده، نوری برای او نیست!
اَلَم تَرَ اَنَّ اللهَ يُسَبِّحُ لَهۥ مَن فِي السَّمٰوٰتِ وَ الاَرضِ وَ الطَّيرُ صٰٓفّٰتٍ ؗ كُلٌّ قَد عَلِمَ صَلاتَهۥ وَ تَسبيحَهۥۚ وَ اللهُ عَليمٌ بِما يَفعَلونَ (41)
آیا ندیدی که برای خدا تسبیح میکنند تمام آنان که در آسمانها و زمینند و همچنین پرندگان به هنگامی که بر فراز آسمان بال گسترده اند، هر یک از آنها نماز و تسبیح خود را میداند، و خداوند به آنچه انجام میدهند عالم است.
وَ لِله مُلكُ السَّمٰوٰتِ وَ الاَرضِ ؗ وَ اِلَي اللهِ المَصيرُ (42)
و از برای خداست حکومت و مالکیت آسمانها و زمین و بازگشت تمامی موجودات به سوی اوست.
اَلَم تَرَ اَنَّ اللهَ يُزجي سَحابًا ثُمَّ يُؤَلِّفُ بَينَهۥ ثُمَّ يَجعَلُهۥ رُكامًا فَتَرَي الوَدقَ يَخرُجُ مِن خِلٰلِهٖ ࣕوَ يُنَزِّلُ مِنَ السَّمآءِ مِن جِبالٍ فيها مِن بَرَدٍ فَيُصيبُ بِهٖ مَن يَشآءُ وَ يَصرِفُهۥ عَن مَن يَشآءُؗ يَكادُ سَنا بَرقِـهٖ يَذهَبُ بِالاَبصارِ (43)
آیا ندیدی که خداوند ابرهایی را به آرامی میراند، سپس میان آنها پیوند میدهد و بعد آن را متراکم میسازد، در این حال دانه های باران را میبینی که از آن خارج میشود، و از آسمان – از کوههائی که در آنست – دانه های تگرگ نازل میکند، و هر کس را بخواهد به وسیله آن زیان میرساند و از هر کس بخواهد این زیان را برطرف میکند، نزدیک است درخشندگی برق آن (ابرها) چشمها را ببرد!
يُقَلِّبُ اللهُ الَّيلَ وَ النَّهارَۚ اِنَّ في ذٰلِكَ لَعِبرَةً لِاُولِي الاَبصارِ (44)
خداوند شب و روز را دگرگون میسازد، و در این عبرتی است برای صاحبان بصیرت.
وَ اللهُ خَلَقَ كُلَّ دآبَّةٍ مِن مآءٍۚ فَمِنهُم مَن يَمشي عَليٰ بَطنِهٖ وَ مِنهُم مَن يَمشي عَليٰ رِجلَينِ وَ مِنهُم مَن يَمشي عَليٰٓ اَربَعٍۚ يَخلُقُ اللهُ ما يَشآءُۚ اِنَّ اللهَ عَليٰ كُلِّ شَيءٍ قَديرٌ (45)
و خداوند هر جنبنده ای را از آبی آفرید، گروهی از آنها بر شکم خود راه میروند، و گروهی بر دو پای خود، و گروهی بر چهار پا راه میروند، خداوند هر چه را اراده کند میآفریند، چرا که خدا بر همه چیز تواناست.
لَقَد اَنزَلنآ ءايٰتٍ مُبَيِّنٰتٍۚ وَ اللهُ يَهدي مَن يَشآءُ اِليٰ صِراطٍ مُستَقيمٍ (46)
ما آیات روشنگری نازل کردیم و خدا هر که را بخواهد به صراط مستقیم هدایت میکند.
وَ يَقولونَ ءامَنّا بِاللهِ وَ بِالرَّسولِ وَ اَطَعنا ثُمَّ يَتَوَلّيٰ فَريقٌ مِنهُم مِن بَعدِ ذٰلِكَؗ وَ مآ اُولئِكَ بِالمُؤمِنينَ (47)
آنها میگویند به خدا و پیامبر ایمان داریم و اطاعت میکنیم، ولی بعد از این ادعا گروهی از آنها رویگردان میشوند، آنها (در حقیقت) مؤ من نیستند.
وَ اِذا دُعوٓا اِلَي اللهِ وَ رَسولِهٖ لِيَحكُمَ بَينَهُم اِذا فَريقٌ مِنهُم مُعرِضونَ (48)
و هنگامی که از آنها دعوت شود که به سوی خدا و پیامبرش بیایند تا در میان آنان داوری کند گروهی از آنها رویگردان میشوند.
وَ اِن يَكُن لَهُمُ الحَقُّ يَأتوٓا اِلَيهِ مُذعِنينَ (49)
ولی اگر (داوری به نفع آنها بوده باشد و) حق داشته باشند با نهایت تسلیم به سوی او میآیند.
اَفي قُلوبِهِم مَرَضٌ اَمِ ارتابوٓا اَم يَخافونَ اَن يَحيفَ اللهُ عَلَيهِم وَ رَسولُهۥۚ بَل اُولئِكَ هُمُ الظٰلِمونَ (50)
آیا در دلهای آنها بیماری است ؟ یا شک و تردید دارند؟ یا میترسند خدا و رسولش بر آنها ستم کند؟ اما خود اینها ستمگرند!
اِنَّما كانَ قَولَ المُؤمِنينَ اِذا دُعوٓا اِلَي اللهِ وَ رَسولِهٖ لِيَحكُمَ بَينَهُم اَن يَقولوا سَمِعنا وَ اَطَعناۚ وَ اُولئِكَ هُمُ المُفلِحونَ (51)
سخن مؤمنان، هنگامى که به سوى خدا و پیامبرش دعوت شوند تا میان آنان داورى کند، تنها (و در هر حال) این است که مى گویند شنیدیم و اطاعت کردیم. و اینها همان رستگاران (واقعى) هستند.
وَ مَن يُطِعِ اللهَ وَ رَسولَهۥ وَ يَخشَ اللهَ وَ يَتَّقهِ فَاُولئِكَ هُمُ الفآئِزونَ (52)
و هر کس خدا و پیامبرش را اطاعت کند و از پروردگار بترسد و از مخالفت فرمانش بپرهیزد آنها رستگارند.
وَ اَقسَموا بِاللهِ جَهدَ اَيمٰنِهِم لَئِن اَمَرتَهُم لَيَخرُجُنَّۚ قُل لاتُقسِموا ؗطاعَةٌ مَعروفَةٌۚ اِنَّ اللهَ خَبيرٌ بِما تَعمَلونَ (53)
آنها با نهایت تاءکید سوگند یاد کردند که اگر به آنان فرمان دهی (از خانه و اموال خود) بیرون میروند (و جان در طبق اخلاص گذارده تقدیم میکنند) بگو سوگند یاد نکنید، شما طاعت خالصانه نشان دهید که خداوند به آنچه عمل میکنید آگاه است.
قُل اَطيعُوا اللهَ وَ اَطيعُوا الرَّسولَۚ فَاِن تَوَلَّوا فَاِنَّما عَلَيهِ ما حُمِّلَ وَ عَلَيكُم ما حُمِّلتُم ؗوَ اِن تُطيعوهُ تَهتَدواۚ وَ ما عَلَي الرَّسولِ اِلَّا البَلٰغُ المُبينُ (54)
بگو اطاعت خدا و اطاعت پیامبرش کنید، و اگر سرپیچی کنید پیامبر مسئول اعمال خویش است و شما مسئول اعمال خود، اما اگر از او اطاعت کنید هدایت خواهید شد، و بر پیامبر چیزی جز ابلاغ آشکار نیست.
وَعَدَ اللهُ الَّذينَ ءامَنوا مِنكُم وَ عَمِلُوا الصّٰلِحـٰتِ لَيَستَخلِفَنَّهُم فِي الاَرضِ كَمَا استَخلَفَ الَّذينَ مِن قَبلِهِم وَ لَيُمَكِّنَنَّ لَهُم دينَهُمُ الَّذِي ارتَضيٰ لَهُم وَ لَيُبَدِّلَنَّهُم مِن بَعدِ خَوفِهِم اَمنًا ؗ يَعبُدونَني لايُشرِكونَ بي شَيئئًاۚ وَ مَن كَفَرَ بَعدَ ذٰلِكَ فَاُولئِكَ هُمُ الفٰسِقونَ (55)
خداوند به کسانی که از شما ایمان آورده اند و اعمال صالح انجام داده اند وعده میدهد که آنها را قطعا خلیفه روی زمین خواهد کرد، همانگونه که پیشینیان را خلافت روی زمین بخشید. و دین و آئینی را که برای آنها پسندیده پا بر جا و ریشه دار خواهد ساخت و خوف و ترس آنها را به امنیت و آرامش مبدل میکند، آنچنانکه تنها مرا میپرستند و چیزی را برای من شریک نخواهند ساخت. و کسانی که بعد از آن کافر شوند فاسقند.
وَ اَقيمُوا الصَّلوٰةَ وَ ءاتُوا الزَّكوٰةَ وَ اَطيعُوا الرَّسولَ لَعَلَّكُم تُرحَمونَ (56)
و نماز را بر پا دارید و زکات را بدهید و رسول (خدا) را اطاعت کنید تا مشمول رحمت (او) شوید.
لاتَحسَبَنَّ الَّذينَ كَفَروا مُعجِزينَ فِي الاَرضِۚ وَ مَأویــٰهُمُ النّارُؗ وَ لَبِئسَ المَصيرُ (57)
گمان نبر کافران میتوانند از چنگال مجازات الهی، در زمین فرار کنند، جایگاه آنها آتش است و چه بد جایگاهی است؟!
يٰٓـاَيُّهَا الَّذينَ ءامَنوا لِيَستَأذِنكُمُ الَّذينَ مَلَكَت اَيمٰنُكُم وَ الَّذينَ لَم يَبلُغُوا الحُلُمَ مِنكُم ثَلٰثَ مَرّٰتٍ ؗ مِن قَبلِ صَلوٰةِ الفَجرِ وَ حينَ تَضَعونَ ثِيابَكُم مِنَ الظَّهيرَةِ وَ مِن بَعدِ صَلوٰةِ العِشآءِۚ ثَلٰثُ عَورٰتٍ لَكُم ؗ لَيسَ عَلَيكُم وَ لاعَلَيهِم جُناحٌ بَعدَهُنَّۚ طَوّٰفونَ عَلَيكُم بَعضُكُم عَليٰ بَعضٍۚ كَذٰلِكَ يُبَيِّنُ اللهُ لَكُمُ الأيٰتِۚ وَ اللهُ عَليمٌ حَكيمٌ (58)
ای کسانی که ایمان آورده اید باید بردگان شما و همچنین کودکانتان که به حد بلوغ نرسیده اند در سه وقت از شما اجازه بگیرند: قبل از نماز فجر، و در نیمروز هنگامی که لباسهای (معمولی) خود را بیرون میآورید، و بعد از نماز عشاء، این سه وقت خصوصی برای شما است، اما بعد از این سه وقت گناهی بر شما و بر آنها نیست (که بدون اذن وارد شوند) و بر گرد یکدیگر طواف کنید (و با صفا و صمیمیت به یکدیگر خدمت نمائید) اینگونه خداوند آیات را برای شما تبیین میکند و خداوند عالم و حکیم است.
وَ اِذا بَلَغَ الاَطفالُ مِنكُمُ الحُلُمَ فَليَستَأذِنوا كَمَا استَأذَنَ الَّذينَ مِن قَبلِهِمۚ كَذٰلِكَ يُبَيِّنُ اللهُ لَكُم ءايٰتِهٖؕ وَ اللهُ عَليمٌ حَكيمٌ (59)
و هنگامی که اطفال شما به سن بلوغ رسند باید اجازه بگیرند، همانگونه که اشخاصی که پیش از آنها بودند اجازه میگرفتند، اینچنین خداوند آیاتش را برای شما تبیین میکند و خدا عالم و حکیم است.
وَ القَواعِدُ مِنَ النِّسآءِ الّٰتي لايَرجونَ نِكاحًا فَلَيسَ عَلَيهِنَّ جُناحٌ اَن يَضَعنَ ثِيابَهُنَّ غَيرَ مُتَبَرِّجٰتٍ بِزينَةٍ ؗ وَ اَن يَستَعفِفنَ خَيرٌ لَهُنَّۚ وَ اللهُ سَميعٌ عَليمٌ (60)
و زنان از کار افتاده ای که امید به ازدواج ندارند گناهی بر آنها نیست که لباسهای (روئین) خود را بر زمین بگذارند به شرط اینکه در برابر مردم خود آرائی نکنند و اگر خود را بپوشانند برای آنها بهتر است. و خداوند شنوا و دانا است.
لَيسَ عَلَي الاَعميٰ حَرَجٌ وَ لا عَلَي الاَعرَجِ حَرَجٌ وَ لا عَلَي المَريضِ حَرَجٌ وَ لا عَليٰٓ اَنفُسِكُم اَن تَأكُلوا مِن بُيوتِكُم اَو بُيوتِ ءابآئِكُم اَو بُيوتِ اُمَّهٰتِكُم اَو بُيوتِ اِخوانِكُم اَو بُيوتِ اَخَوٰتِكُم اَو بُيوتِ اَعمامِكُم اَو بُيوتِ عَمّٰتِكُم اَو بُيوتِ اَخوالِكُم اَو بُيوتِ خٰلٰتِكُم اَو ما مَلَكتُم مَفاتِحَهٓۥ اَو صَديقِكُمۚ لَيسَ عَلَيكُم جُناحٌ اَن تَأكُلوا جَميعًا اَو اَشتاتًاۚ فَاِذا دَخَلتُم بُيوتًا فَسَلِّموا عَليٰٓ اَنفُسِكُم تَحِيَّةً مِن عِندِ اللهِ مُبٰرَكَةً طَيِّبَةًۚ كَذٰلِكَ يُبَيِّنُ اللهُ لَكُمُ الأيٰتِ لَعَلَّكُم تَعقِلونَ (61)
بر نابینا و افراد شل و بیمار گناهی نیست (که با شما هم غذا شوند) و بر شما نیز گناهی نیست که از خانه های خودتان (خانه های فرزندان یا همسرانتان که خانه خود شما محسوب میشود بدون اجازه خاصی) غذا بخورید، و همچنین خانه های پدرانتان، یا خانه های مادرانتان، یا خانه های برادرانتان، یا خانه های خواهرانتان یا خانه های عموهایتان، یا خانه های عمه هایتان، یا خانه های دائیهایتان، یا خانه های خاله هایتان، یا خانه ای که کلیدش در اختیار شما است، یا خانه های دوستانتان، بر شما گناهی نیست که بطور دسته جمعی یا جداگانه غذا بخورید، و هنگامی که داخل خانه ای شدید بر خویشتن سلام کنید، سلام و تحیتی از سوی خداوند، سلام و تحیتی پر برکت و پاکیزه، اینگونه خداوند آیات را برای شما تبیین میکند شاید اندیشه کنید.
اِنَّمَا المُؤمِنونَ الَّذينَ ءامَنوا بِاللهِ وَ رَسولِهٖ وَ اِذا كانوا مَعَهۥ عَليٰٓ اَمرٍ جامِعٍ لَم يَذهَبوا حَتّيٰ يَستَأذِنوهُۚ اِنَّ الَّذينَ يَستَأذِنونَكَ اُولئِكَ الَّذينَ يُؤمِنونَ بِاللهِ وَ رَسولِهٖۚ فَاِذَا استَأذَنوكَ لِبَعضِ شَأنِهِم فَأذَن لِمَن شِئتَ مِنهُم وَ استَغفِر لَهُمُ اللهَؗ اِنَّ اللهَ غَفورٌ رَحيمٌ (62)
مؤ منان واقعی کسانی هستند که ایمان به خدا و رسولش آورده اند و هنگامی که در کار مهمی با او باشند بدون اجازه او بجائی نمیروند، کسانی که از تو اجازه میگیرند آنها براستی ایمان به خدا و پیامبرش آورده اند، در این صورت هر گاه از تو برای بعضی از کارهای مهم خود اجازه بخواهند، هر کس از آنها را میخواهی (و صلاح میبینی) اجازه ده، و برای آنها استغفار کن که خداوند غفور و رحیم است.
لاتَجعَلوا دُعآءَ الرَّسولِ بَينَكُم كَدُعآءِ بَعضِكُم بَعضًاۚ قَد يَعلَمُ اللهُ الَّذينَ يَتَسَلَّلونَ مِنكُم لِواذًا ؗ فَليَحذَرِ الَّذينَ يُخالِفونَ عَن اَمرِهٖٓ اَن تُصيبَهُم فِتنَةٌ اَو يُصيبَهُم عَذابٌ اَليمٌ (63)
دعوت پیامبر را در میان خود مانند دعوت بعضی از شما نسبت به بعضی دیگر تلقی نکنید، خداوند کسانی را که از شما پشت سر دیگران پنهان میشوند و یکی پس از دیگری فرار میکند میداند، آنها که مخالفت فرمان او میکنند باید از این بترسند که فتنه ای دامنشان را بگیرد، یا عذاب دردناک به آنها برسد.
اَلآ اِنَّ لِله ما فِي السَّمٰوٰتِ وَ الاَرضِ ؗ قَد يَعلَمُ مآ اَنتُم عَلَيهِۚ وَ يَومَ يُرجَعونَ اِلَيهِ فَيُنَبِّئُهُم بِما عَمِلواۚ وَ اللهُ بِكُلِّ شَيءٍ عَليمٌ (64)
آگاه باشید که برای خدا است آنچه در آسمانها و زمین است، او میداند آنچه را که شما بر آن هستید، و روزی که به سوی او باز میگردند آنها را از اعمالی که انجام دادند آگاه میسازد، و خدا به هر چیزی آگاه است.