سورة الاحزاب
بِسمِ اللهِ الرَّحمٰنِ الرَّحيمِ
يٰٓـاَيُّهَا النَّبِيُّ اتَّقِ اللهَ وَ لاتُطِعِ الكٰفِرينَ وَ المُنٰفِقينَۚ اِنَّ اللهَ كانَ عَليمًا حَكيمًا (1)
ای پیامبر تقوی الهی پیشه کن و از کافران و منافقان اطاعت منما، خداوند عالم و حکیم است.
وَ اتَّبِع ما يوحيٰٓ اِلَيكَ مِن رَبِّكَۚ اِنَّ اللهَ كانَ بِما تَعمَلونَ خَبيرًا (2)
و از آنچه از سوی پروردگارت به تو وحی میشود پیروی نما که خداوند به آنچه انجام میدهید آگاه است.
وَ تَوَكَّل عَلَي اللهِۚ وَ كَفيٰ بِاللهِ وَكيلًا (3)
و توکل بر خدا کن، و همین بس که خدا حافظ و مدافع انسان باشد.
ما جَعَلَ اللهُ لِرَجُلٍ مِن قَلبَينِ في جَوفِهٖۚ وَ ما جَعَلَ اَزواجَكُمُ الّـٰٓـئئـی تُظـٰهِرونَ مِنهُنَّ اُمَّهٰتِكُمۚ وَ ما جَعَلَ اَدعِيآءَكُم اَبنآءَكُمۚ ذٰلِكُم قَولُكُم بِاَفواهِكُم ؗ وَ اللهُ يَقولُ الحَقَّ وَ هُوَيَهدِي السَّبيلَ (4)
خداوند برای هیچکس دو قلب در درون وجودش نیافریده، و هرگز همسرانتان را که مورد «ظهار» قرار میدهید مادران شما قرار نداده، و (نیز) فرزندخوانده های شما را فرزند حقیقی قرار نداده است، این سخنی است که شما تنها به زبان خود میگوئید (سخنی باطل و بیماخذ) اما خداوند حق میگوید، و به راه راست هدایت میکند.
اؙدعوهُم لِأبآئِهِم هُوَاَقسَطُ عِندَ اللهِ ؗ فَاِن لَم تَعلَموٓا ءابآءَهُم فَاِخوانُكُم فِي الدّينِ وَ مَوٰليكُمۚ وَ لَيسَ عَلَيكُم جُناحٌ فيمآ اَخطَأتُم بِهٖ وَ لٰكِن ما تَعَمَّدَت قُلوبُكُمۚ وَ كانَ اللهُ غَفورًا رَحيمًا (5)
آنها را به نام پدرانشان بخوانید که این کار نزد خدا عادلانه تر است، و اگر پدران آنها را نمیشناسید آنها برادران دینی و موالی شما هستند، اما گناهی بر شما نیست در خطاهائی که (در این مورد) از شما سر میزند (و بیتوجه آنها را به نام دیگران صدا میزنید) ولی آنچه را از روی عمد میگوئید (مورد حساب قرار خواهد داد) و خداوند غفور و رحیم است.
اؘلنَّبِيُّ اَوليٰ بِالمُؤمِنينَ مِن اَنفُسِهِم ؗ وَ اَزواجُهٓۥ اُمَّهٰتُهُمؕ وَ اُولُوا الاَرحامِ بَعضُهُم اَوليٰ بِبَعضٍ في كِتٰبِ اللهِ مِنَ المُؤمِنينَ وَ المُهٰجِرينَ ؗ اِلّآ اَن تَفعَلوٓا اِليٰٓ اَولِيآئِكُم مَعروفًاۚ كانَ ذٰلِكَ فِي الكِتٰبِ مَسطورًا (6)
پیامبر نسبت به مؤ منان از خود آنها اولی است، و همسران او مادران آنها (مؤ منان) محسوب میشوند، و خویشاوندان نسبت به یکدیگر از مؤ منان و مهاجران در آنچه خدا مقرر داشته اولی هستند، مگر اینکه بخواهید نسبت به دوستانشان نیکی کنید (و سهمی از اموال خود به آنها بدهید) این حکم در کتاب الهی نوشته شده است.
وَ اِذ اَخَذنا مِنَ النَّبِيّينَ ميثاقَهُم وَ مِنكَ وَ مِن نوحٍ وَ اِبرٰهيمَ وَ موسيٰ وَ عيسَي ابنِ مَريَمَ ؗ وَ اَخَذنا مِنهُم ميثاقًا غَليظًا (7)
به خاطر بیاور هنگامی را که از پیامبران پیمان گرفتیم، و از تو و از نوح و ابراهیم و موسی و عیسی بن مریم، و از همه آنها پیمان محکمی گرفتیم (که در ادای مسئولیت تبلیغ و رسالت و رهبری کوتاهی نکنند).
لِيَسئئَلَ الصّٰدِقينَ عَن صِدقِهِمۚ وَ اَعَدَّ لِلكٰفِرينَ عَذابًا اَليمًا (8)
تا خدا از صدق راستگویان سؤ ال کند و برای کافران عذاب دردناک آماده ساخته است.
يٰٓـاَيُّهَا الَّذينَ ءامَنُوا اذكُروا نِعمَةَ اللهِ عَلَيكُم اِذ جآءَتكُم جُنودٌ فَاَرسَلنا عَلَيهِم ريحًا وَ جُنودًا لَم تَرَوهاۚ وَ كانَ اللهُ بِما تَعمَلونَ بَصيرًا (9)
ای کسانی که ایمان آورده اید نعمت خدا را بر خودتان به یاد آورید در آن هنگام که لشکرهای (عظیمی) به سراغ شما آمدند، ولی ما باد و طوفان سختی بر آنها فرستادیم و لشکریانی که آنها را نمیدیدید (و به این وسیله آنها را در هم شکستیم) و خداوند به آنچه انجام میدهید بینا است.
اِذ جآءوكُم مِن فَوقِكُم وَ مِن اَسفَلَ مِنكُم وَ اِذ زاغَتِ الاَبصارُ وَ بَلَغَتِ القُلوبُ الحَناجِرَ وَ تَظُنّونَ بِاللهِ الظُّنونَا (10)
به خاطر بیاورید زمانی را که آنها از طرف بالا و پائین (شهر) شما وارد شدند (و مدینه را محاصره کردند) و زمانی را که چشمها از شدت وحشت خیره شده بود، و جانها به لب رسیده بود، و گمانهای گوناگون بدی به خدا میبردید!
هُنالِكَ ابتُلِيَ المُؤمِنونَ وَ زُلزِلوا زِلزالًا شَديدًا (11)
در آنجا مؤ منان آزمایش شدند و تکان سختی خوردند.
وَ اِذ يَقولُ المُنٰفِقونَ وَ الَّذينَ في قُلوبِهِم مَرَضٌ ما وَعَدَنَا اللهُ وَ رَسولُهٓۥ اِلّا غُرورًا (12)
بخاطر بیاورید زمانی را که منافقان و آنها که در دلهایشان بیماری بود میگفتند خدا و پیامبرش جز وعده های دروغین به ما نداده اند.
وَ اِذ قالَت طآئِفَةٌ مِنهُم يٰٓـاَهلَ يَثرِبَ لامُقامَ لَكُم فَارجِعواۚ وَ يَستَأذِنُ فَريقٌ مِنهُمُ النَّبِيَّ يَقولونَ اِنَّ بُيوتَنا عَورَةٌۚ وَ ماهِيَ بِعَورَةٍ ؗ اِن يُريدونَ اِلّا فِرارًا (13)
و نیز به خاطر بیاورید زمانی را که گروهی از آنها گفتند: ای اهل یثرب (مردم مدینه)! اینجا جای توقف شما نیست، به خانه های خود باز گردید، و گروهی از آنان از پیامبر اجازه بازگشت میخواستند و میگفتند خانه های ما بدون حفاظ است، در حالی که بدون حفاظ نبود، آنها فقط میخواستند (از جنگ) فرار کنند!
وَ لَو دُخِلَت عَلَيهِم مِن اَقطارِها ثُمَّ سُئِلُوا الفِتنَةَ لَأتَوها وَ ما تَلَـبَّثوا بِهآ اِلّا يَسيرًا (14)
آنها چنان بودند که اگر دشمنان از اطراف و جوانب مدینه بر آنان وارد میشدند و پیشنهاد بازگشت به سوی شرک به آنها میکردند میپذیرفتند، و جز مدت کمی برای انتخاب این راه درنگ نمیکردند.
وَ لَقَد كانوا عاهَدُوا اللهَ مِن قَبلُ لايُوَلّونَ الاَدبارَۚ وَ كانَ عَهدُ اللهِ مَسئئولًا (15)
آنها قبل از این با خدا عهد کرده بودند که پشت به دشمن نکنند، و عهد الهی مورد سؤ ال قرار خواهد گرفت (و در برابر آن مسئولند).
قُل لَن يَنفَعَكُمُ الفِرارُ اِن فَرَرتُم مِنَ المَوتِ اَوِ القَتلِ وَ اِذًا لاتُمَتَّعونَ اِلّا قَليلًا (16)
بگو: اگر از مرگ یا کشته شدن فرار کنید سودی به حال شما نخواهد داشت، و در آن هنگام جز بهره کمی از زندگانی نخواهید گرفت.
قُل مَن ذَا الَّذي يَعصِمُكُم مِنَ اللهِ اِن اَرادَبِكُم سوٓءًا اَو اَرادَ بِكُم رَحمَةًۚ وَ لايَجِدونَ لَهُم مِن دونِ اللهِ وَلِيًّا وَ لانَصيرًا (17)
بگو: چه کسی میتواند شما را در برابر اراده خدا حفظ کند اگر او مصیبت یا رحمتی را برای شما اراده کرده، و غیر از خدا هیچ سرپرست و یاوری نخواهند یافت.
قَد يَعلَمُ اللهُ المُعَوِّقينَ مِنكُم وَ القآئِلينَ لِاِخوانِهِم هَلُمَّ اِلَينا ؗ وَ لايَأتونَ البَأسَ اِلّا قَليلًا (18)
خداوند کسانی که مردم را از جنگ باز میداشتند و کسانی را که به برادران خود میگفتند به سوی ما بیائید (و خود را از معرکه بیرون کشید) به خوبی میشناسد آنها (مردمی ضعیفند و) جز به مقدار کمی کارزار نمیکنند.
اَشِحَّةً عَلَيكُمۚ فَاِذا جآءَ الخَوفُ رَاَيتَهُم يَنظُرونَ اِلَيكَ تَدورُ اَعيُنُهُم كَالَّذي يُغشيٰ عَلَيهِ مِنَ المَوتِ ؗ فَاِذا ذَهَبَ الخَوفُ سَلَقوكُم بِاَلسِنَةٍ حِدادٍ اَشِحَّةً عَلَي الخَيرِۚ اُولئِكَ لَم يُؤمِنوا فَاَحبَطَ اللهُ اَعمالَهُم ؗ وَ كانَ ذٰلِكَ عَلَي اللهِ يَسيرًا (19)
آنها در همه چیز نسبت به شما بخیلند، و هنگامی که لحظات ترس و بحرانی پیش آید مشاهده میکنی آنچنان به تو نگاه میکنند و چشمهایشان در حدقه میچرخد که گوئی میخواهند قالب تهی کنند! اما هنگامی که حالت خوف و ترس فرو نشست زبانهای تند و خشن خود را با انبوهی از خشم و عصبانیت بر شما میگشایند (و سهم خود را از غنائم مطالبه میکنند!) در حالی که در آن نیز حریص و بخیلند، آنها هرگز ایمان نیاورده اند لذا خداوند اعمالشان را حبط و نابود کرد و این کار بر خدا آسان است.
يَحسَبونَ الاَحزابَ لَم يَذهَبوا ؗ وَ اِن يَأتِ الاَحزابُ يَوَدّوا لَو اَنَّهُم بادونَ فِي الاَعرابِ يَساَلونَ عَن اَنبآئِكُم ؗ وَ لَو كانوا فيكُم ما قاتَلوٓا اِلّا قَليلًا (20)
آنها گمان میکنند هنوز لشکر احزاب نرفته اند، و اگر برگردند اینها دوست میدارند در میان اعراب بادیه نشین پراکنده و پنهان شوند و از اخبار شما جویا گردند و اگر در میان شما باشند جز کمی پیکار نمیکنند.
لَقَد كانَ لَكُم في رَسولِ اللهِ اُسوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَن كانَ يَرجُوا اللهَ وَ اليَومَ الأخِرَ وَ ذَكَرَ اللهَ كَثيرًا (21)
برای شما در زندگی رسول خدا سرمشق نیکوئی بود، برای آنها که امید به رحمت خدا و روز رستاخیز دارند، و خدا را بسیار یاد میکنند.
وَ لَمّا رَءَا المُؤمِنونَ الاَحزابَ قالوا هٰذا ما وَعَدَنَا اللهُ وَ رَسولُهۥ وَ صَدَقَ اللهُ وَ رَسولُهۥ ۚ وَ ما زادَهُم اِلّآ ايمانًا وَ تَسليمًا (22)
هنگامی که مؤ منان، لشکر احزاب را دیدند، گفتند: این همان است که خدا و رسولش به ما وعده فرموده و خدا و رسولش راست گفته اند، و این موضوع جز بر ایمان و تسلیم آنها چیزی نیفزود.
مِنَ المُؤمِنينَ رِجالٌ صَدَقوا ما عاهَدُوا اللهَ عَلَيهِ ؗ فَمِنهُم مَن قَضيٰ نَحبَهۥ وَ مِنهُم مَن يَنتَظِرُ وَ ما بَدَّلوا تَبديلًا (23)
در میان مؤ منان مردانی هستند که بر سر عهدی که با خدا بستند صادقانه ایستاده اند، بعضی پیمان خود را به آخر بردند (و در راه او شربت شهادت نوشیدند) و بعضی دیگر در انتظارند و هرگز تغییر و تبدیلی در عهد و پیمان خود نداده اند.
لِيَجزِيَ اللهُ الصّٰدِقينَ بِصِدقِهِم وَ يُعَذِّبَ المُنٰفِقينَ اِن شآءَ اَو يَتوبَ عَلَيهِمۚ اِنَّ اللهَ كانَ غَفورًا رَحيمًا (24)
هدف این است که خداوند صادقان را به خاطر صدقشان پاداش دهد، و منافقان را هرگاه بخواهد عذاب کند یا (اگر توبه کنند) توبه آنها را بپذیرد، چرا که خداوند غفور و رحیم است.
وَ رَدَّ اللهُ الَّذينَ كَفَروا بِغَيظِهِم لَم يَنالوا خَيرًاۚ وَ كَفَي اللهُ المُؤمِنينَ القِتالَۚ وَ كانَ اللهُ قَوِيًّا عَزيزًا (25)
خدا احزاب کافر را با دلی مملو از خشم باز گرداند بیآنکه نتیجه ای از کار خود گرفته باشند، و خداوند در این میدان مؤ منان را از جنگ بینیاز ساخت، (و پیروزی را نصیبشان کرد) و خدا قوی و شکست ناپذیر است!
وَ اَنزَلَ الَّذينَ ظاهَروهُم مِن اَهلِ الكِتٰبِ مِن صَياصيهِم وَ قَذَفَ في قُلوبِهِمُ الرُّعبَ فَريقًا تَقتُلونَ وَ تَأسِرونَ فَريقًا (26)
خداوند گروهی از اهل کتاب را که از آنها (مشرکان عرب) حمایت کردند از قلعه های محکمشان پائین کشید، و در دلهای آنها رعب افکند (کارشان به جائی رسید که) گروهی را به قتل میرساندید و گروهی را اسیر میکردید.
وَ اَورَثَكُم اَرضَهُم وَ دِيارَهُم وَ اَموالَهُم وَ اَرضًا لَم تَطَئئوهاۚ وَ كانَ اللهُ عَليٰ كُلِّ شَيءٍ قَديرًا (27)
و زمینها و خانه هایشان را در اختیار شما گذاشت و (همچنین) زمینی را که هرگز در آن گام ننهاده بودید و خداوند بر هر چیزی قادر است.
يٰٓـاَيُّهَا النَّبِيُّ قُل لِاَزواجِكَ اِن كُنتُنَّ تُرِدنَ الحَيوٰةَ الدُّنيا وَ زينَتَها فَتَعالَينَ اُمَتِّعكُنَّ وَ اُسَرِّحكُنَّ سَراحًا جَميلًا (28)
ای پیامبر! به همسرانت بگو: اگر شما زندگی دنیا و زرق و برق آن را میخواهید بیائید هدیه ای به شما دهم و شما را به طرز نیکوئی رها سازم!
وَ اِن كُنتُنَّ تُرِدنَ اللهَ وَ رَسولَهۥ وَ الدّارَ الأخِرَةَ فَاِنَّ اللهَ اَعَدَّ لِلمُحسِنٰتِ مِنكُنَّ اَجرًا عَظيمًا (29)
و اگر شما خدا و پیامبرش و سرای آخرت را طالب هستید خداوند برای نیکوکاران شما پاداش عظیم آماده ساخته است.
يٰنِسآءَ النَّبِيِّ مَن يَأتِ مِنكُنَّ بِفاحِشَةٍ مُبَيِّنَةٍ يُضٰعَف لَهَا العَذابُ ضِعفَينِ ؗ وَ كانَ ذٰلِكَ عَلَي اللهِ يَسيرًا (30)
ای همسران پیامبر! هر کدام از شما گناه آشکار و فاحشی مرتکب شود عذاب او دو چندان خواهد بود، و این برای خدا آسان است.
وَمَن يَقنُت مِنكُنَّ لِله وَ رَسولِهٖ وَ تَعمَل صٰلِحًا نُؤتِهآ اَجرَها مَرَّتَينِ وَ اَعتَدنا لَها رِزقًا كَريمًا (31)
و هر کس از شما برای خدا و پیامبرش خضوع کند، و عمل صالح انجام دهد، پاداش او را دو چندان خواهیم ساخت، و روزی پر ارزشی برای او فراهم ساخته ایم.
يٰنِسآءَ النَّبِيِّ لَستُنَّ كَاَحَدٍ مِنَ النِّسآءِ اِنِ اتَّقَيتُنَّۚ فَلا تَخضَعنَ بِالقَولِ فَيَطمَعَ الَّذي في قَلبِهٖ مَرَضٌ وَ قُلنَ قَولًا مَعروفًا (32)
ای همسران پیامبر! شما همچون یکی از زنان معمولی نیستید اگر تقوی پیشه کنید، بنابر این به گونه ای هوس انگیز سخن نگوئید که بیماردلان در شما طمع کنند و سخن شایسته بگوئید.
وَ قَرنَ في بُيوتِكُنَّ وَ لاتَبَرَّجنَ تَبَرُّجَ الجاهِلِيَّةِ الاوليٰۚ وَ اَقِمنَ الصَّلوٰةَ وَ ءاتينَ الزَّكوٰةَ وَ اَطِعنَ اللهَ وَ رَسولَهٓۥؕ اِنَّما يُريدُ اللهُ لِيُذهِبَ عَنكُمُ الرِّجسَ اَهلَ البَيتِ وَ يُطَهِّرَكُم تَطهيرًا (33)
و در خانه های خود بمانید و همچون جاهلیت نخستین (در میان مردم) ظاهر نشوید، و نماز را بر پا دارید و زکاة را ادا کنید، و خدا و رسولش را اطاعت نمائید خداوند فقط میخواهد پلیدی و گناه را از شما اهلبیت دور کند و کاملا شما را پاک سازد.
وَ اذكُرنَ ما يُتليٰ في بُيوتِكُنَّ مِن ءايٰتِ اللهِ وَ الحِكمَةِۚ اِنَّ اللهَ كانَ لَطيفًا خَبيرًا (34)
و آنچه را در خانه های شما از آیات خداوند و حکمت دانش خوانده میشود یاد کنید، خداوند لطیف و خبیر است.
اِنَّ المُسلِمينَ وَ المُسلِمٰتِ وَ المُؤمِنينَ وَ المُؤمِنٰتِ وَ القٰنِتينَ وَ القٰنِتٰتِ وَ الصّٰدِقينَ وَ الصّٰدِقٰتِ وَ الصّٰبِرينَ وَ الصّٰبِرٰتِ وَ الخٰشِعينَ وَ الخٰشِعٰتِ وَ المُتَصَدِّقينَ وَ المُتَصَدِّقٰتِ وَ الصّـٰٓئِمينَ وَ الصّـٰٓئِمٰتِ وَ الحٰفِظينَ فُروجَهُم وَ الحٰفِظـٰتِ وَ الذّٰكِرينَ اللهَ كَثيرًا وَ الذّٰ كِرٰتِ اَعَدَّ اللهُ لَهُم مَغفِرَةً وَ اَجرًا عَظيمًا (35)
مردان مسلمان و زنان مسلمان، مردان با ایمان و زنان با ایمان، مردان مطیع فرمان خدا و زنانی که از فرمان خدا اطاعت میکنند، مردان راستگو و زنان راستگو، مردان صابر و شکیبا و زنان صابر و شکیبا، مردان با خشوع و زنان با خشوع، مردان انفاقگر و زنان انفاق کننده، مردان روزه دار و زنانی که روزه میدارند، مردانی که دامان خود را از آلودگی به بیعفتی حفظ میکنند و زنانی که پاکدامنند، و مردانی که بسیار به یاد خدا هستند و زنانی که بسیار یاد خدا میکنند، خداوند برای همه آنها مغفرت و پاداش عظیمی فراهم ساخته است.
وَ ما كانَ لِمُؤمِنٍ وَ لامُؤمِنَةٍ اِذا قَضَي اللهُ وَ رَسولُهٓۥ اَمرًا اَن يَكونَ لَهُمُ الخِيَرَةُ مِن اَمرِهِمۚ وَ مَن يَعصِ اللهَ وَ رَسولَهۥ فَقَد ضَلَّ ضَلٰلًا مُبينًا (36)
هیچ مرد و زن با ایمانی حق ندارد هنگامی که خدا و پیامبرش امری را لازم بدانند اختیاری از خود (در برابر فرمان خدا) داشته باشد، و هر کس نافرمانی خدا و رسولش را کند به گمراهی آشکاری گرفتار شده است.
وَ اِذ تَقولُ لِلَّذيٓ اَنعَمَ اللهُ عَلَيهِ وَ اَنعَمتَ عَلَيهِ اَمسِك عَلَيكَ زَوجَكَ وَ اتَّقِ اللهَؗ وَ تُخفي في نَفسِكَ مَا اللهُ مُبديهِ وَ تَخشَي النّاسَ وَ اللهُ اَحَقُّ اَن تَخشیــٰهُۚ فَلَمّا قَضيٰ زَيدٌ مِنها وَطَرًا زَوَّجنٰكَها لِكَي لايَكونَ عَلَي المُؤمِنينَ حَرَجٌ فيٓ اَزواجِ اَدعِيآئِهِم اِذا قَضَوا مِنهُنَّ وَطَرًاۚوَ كانَ اَمرُ اللهِ مَفعولًا (37)
به خاطر بیاور زمانی را که به کسی که خداوند به او نعمت داده بود و تو نیز به او نعمت داده بودی میگفتی همسرت را نگاه دار و از خدا بپرهیز (و پیوسته این امر را تکرار مینمودی) و تو در دل چیزی را پنهان میداشتی که خداوند آن را آشکار میکند، و از مردم میترسیدی در حالی که خداوند سزاوارتر است که از او بترسی، هنگامی که زید از همسرش جدا شد ما او را به همسری تو در آوردیم تا مشکلی برای مؤ منان در ازدواج با همسران پسرخوانده های آنها هنگامی که از آنان طلاق گیرند نباشد، و فرمان خدا انجام شدنی است.
ما كانَ عَلَي النَّبِيِّ مِن حَرَجٍ فيما فَرَضَ اللهُ لَهۥؗ سُنَّةَ اللهِ فِي الَّذينَ خَلَوا مِن قَبلُۚ وَ كانَ اَمرُ اللهِ قَدَرًا مَقدورًا (38)
هیچگونه جرمی بر پیامبر در آنچه خدا بر او واجب کرده است نیست، این سنت الهی در مورد کسانی که پیش از این بوده اند نیز جاری بوده است و فرمان خدا روی حساب و برنامه دقیقی است.
اؘلَّذينَ يُبَلِّغونَـ رِسٰلٰتِ اللهِ وَ يَخشَونَهۥ وَ لايَخشَونَ اَحَدًا اِلَّا اللهَۚ وَ كَفيٰ بِاللهِ حَسيبًا (39)
(پیامبران پیشین) کسانی بودند که تبلیغ رسالتهای الهی میکردند و (تنها) از او میترسیدند و از هیچکس جز خدا واهمه نداشتند، و همین بس که خداوند حسابگر (و پاداش دهنده اعمال آنها) است.
ما كانَ مُحَمَّدٌ اَبآ اَحَدٍ مِن رِجالِكُم وَ لٰكِن رَسولَ اللهِ وَ خاتَمَ النَّبِيّينَؕ وَكانَ اللهُ بِكُلِّ شَيءٍ عَليمًا (40)
محمد پدر هیچیک از مردان شما نبود، ولی رسول خدا و خاتم و آخرین پیامبران است و خداوند به هر چیز آگاه است.
يٰٓـاَيُّهَا الَّذينَ ءامَنُوا اذكُرُوا اللهَ ذِكرًا كَثيرًا (41)
ای کسانی که ایمان آورده اید خدا را بسیار یاد کنید.
وَ سَبِّحوهُ بُكرَةً وَ اَصيلًا (42)
و صبح و شام او را تسبیح نمائید.
هُوَالَّذي يُصَلّي عَلَيكُم وَ مَلٰٓئِكَتُهۥ لِيُخرِجَكُم مِنَ الظُّلُمٰتِ اِلَي النّورِۚ وَ كانَ بِالمُؤمِنينَ رَحيمًا (43)
او کسی است که بر شما درود و رحمت میفرستد و فرشتگان او (نیز برای شما تقاضای رحمت میکنند) تا شما را از ظلمات (جهل و شرک و گناه) به سوی نور (ایمان و علم و تقوی) رهنمون گردد، او نسبت به مؤ منان مهربان است.
تَحِيَّتُهُم يَومَ يَلقَونَهۥ سَلٰمٌۚ وَ اَعَدَّ لَهُم اَجرًا كَريمًا (44)
تحیت آنان در روزی که او را دیدار میکنند سلام است، و برای آنها پاداش پر ارزشی فراهم ساخته است.
يٰٓـاَيُّهَا النَّبِيُّ اِنّــآ اَرسَلنٰكَ شاهِدًا وَ مُبَشِّرًا وَ نَذيرًا (45)
ای پیامبر! ما تو را به عنوان گواه فرستادیم و بشارت دهنده و انذار کننده.
وَ داعِيًا اِلَي اللهِ بِـاِذنِهٖ وَ سِراجًا مُنيرًا (46)
و تو را دعوت کننده به سوی الله به فرمان او قرار دادیم، و چراغ روشنی بخش.
وَ بَشِّرِ المُؤمِنينَ بِاَنَّ لَهُم مِنَ اللهِ فَضلًا كَبيرًا (47)
و مؤ منان را بشارت ده که برای آنها از سوی خدا فضل و پاداش بزرگی است.
وَ لاتُطِعِ الكٰفِرينَ وَ المُنٰفِقينَ وَدَع اَذیــٰهُم وَ تَوَكَّل عَلَي اللهِۚ وَ كَفيٰ بِاللهِ وَكيلًا (48)
و از کافران و منافقان اطاعت مکن، و به آزارهای آنها اعتنا منما، بر خدا توکل کن، و همین بس که خدا حامی و مدافع (تو) باشد.
يٰٓـاَيُّهَا الَّذينَ ءامَنوٓا اِذا نَكَحتُمُ المُؤمِنٰتِ ثُمَّ طَلَّقتُموهُنَّ مِن قَبلِ اَن تَمَسّوهُنَّ فَما لَكُم عَلَيهِنَّ مِن عِدَّةٍ تَعتَدّونَها ؗ فَمَتِّعوهُنَّ وَ سَرِّحوهُنَّ سَراحًا جَميلًا (49)
ای کسانی که ایمان آورده اید هنگامی که زنان با ایمان را ازدواج کردید و قبل از همبستر شدن طلاق دادید عدهای برای شما بر آنها نیست که بخواهید حساب آنرا نگاه دارید، آنها را با هدیه مناسبی بهره مند سازید و به طرز شایسته ای آنها را رها کنید.
يٰٓـاَيُّهَا النَّبِيُّ اِنّــآ اَحلَلنا لَكَ اَزواجَكَ الّٰتيٓ ءاتَيتَ اُجورَهُنَّ وَ ما مَلَكَت يَمينُكَ مِمّآ اَفآءَ اللهُ عَلَيكَ وَ بَناتِ عَمِّكَ وَ بَناتِ عَمّٰتِكَ وَ بَناتِ خالِكَ وَ بَناتِ خٰلٰتِكَ الّٰتي هاجَرنَ مَعَكَ ࣕ وَ امرَاَةً مُؤمِنَةً اِن وَهَبَت نَفسَها لِلنَّبِيِّ اِن اَرادَ النَّبِيُّ اَن يَستَنكِحَها خالِصَةً لَكَ مِن دونِ المُؤمِنينَۚ قَد عَلِمنا ما فَرَضنا عَلَيهِم فيٓ اَزواجِهِم وَ ما مَلَكَت اَيمٰنُهُم لِكَيلا يَكونَ عَلَيكَ حَرَجٌؕ وَ كانَ اللهُ غَفورًا رَحيمًا (50)
ای پیامبر! ما همسران تو را که مهرشان را پرداخته ای برای تو حلال کردیم، و همچنین کنیزانی که از طریق غنائمی که خدا به تو بخشیده است مالک شده ای و دختران عموی تو، و دختران عمه ها، و دختران دائی تو و دختران خاله ها که با تو مهاجرت کردند، هر گاه زن با ایمانی خود را به پیامبر ببخشد (و مهری برای خود قائل نشود) چنانچه پیامبر بخواهد میتواند با او ازدواج کند اما چنین ازدواجی تنها برای تو مجاز است نه سایر مؤ منان، ما میدانیم برای آنها در مورد همسرانشان و کنیزانشان چه حکمی مقرر داشته ایم (و مصالح آنها چه ایجاب میکند) این به خاطر آن است که مشکلی (در ادای رسالت) بر تو نبوده باشد، و خداوند آمرزنده و مهربان است.
تُرجي مَن تَشآءُ مِنهُنَّ وَ تُئئويٓ اِلَيكَ مَن تَشآءُؗ وَ مَنِ ابتَغَيتَ مِمَّن عَزَلتَ فَلا جُناحَ عَلَيكَۚ ذٰلِكَ اَدنيٰٓ اَن تَقَرَّ اَعيُنُهُنَّ وَ لايَحزَنَّ وَ يَرضَينَ بِمآ ءاتَيتَهُنَّ كُلُّهُنَّۚ وَ اللهُ يَعلَمُ ما في قُلوبِكُمۚ وَ كانَ اللهُ عَليمًا حَليمًا (51)
(موعد) هر یک از همسرانت را بخواهی میتوانی بتاخیر اندازی و هر کدام را بخواهی نزد خود جای دهی، و هر گاه بعضی از آنها را که بر کنار ساخته ای بخواهی نزد خود جای دهی گناهی بر تو نیست این حکم الهی برای روشنی چشم آنها و اینکه غمگین نباشند و به آنچه در اختیار همه آنان میگذاری راضی شوند نزدیکتر است و خدا آنچه را در قلوب شما است میداند و خداوند از همه اعمال و مصالح بندگان با خبر است و در عین حال حلیم است و در کیفر آنها عجله نمیکند.
لايَحِلُّ لَكَ النِّسآءُ مِن بَعدُ وَ لآ اَن تَبَدَّلَ بِهِنَّ مِن اَزواجٍ وَ لَو اَعجَبَكَ حُسنُهُنَّ اِلّا ما مَلَكَت يَمينُكَؕ وَ كانَ اللهُ عَليٰ كُلِّ شَيءٍ رَقيبًا (52)
بعد از این دیگر زنی بر تو حلال نیست و نمیتوانی همسرانت را به همسران دیگری تبدیل کنی (بعضی را طلاق دهی و همسر دیگری بجای او برگزینی) هر چند جمال آنها مورد توجه تو واقع شود، مگر آنچه که به صورت کنیز در ملک تو در آید و خداوند ناظر و مراقب هر چیز است (و به این ترتیب فشار قبائل را در اختیار همسر از آنها، از تو برداشتیم).
يٰٓـاَيُّهَا الَّذينَ ءامَنوا لاتَدخُلوا بُيوتَ النَّبِيِّ اِلّآ اَن يُؤذَنَ لَكُم اِليٰ طَعامٍ غَيرَ نٰظِرينَ اِنیــٰهُ وَ لٰكِن اِذا دُعيتُم فَادخُلوا فَاِذا طَعِمتُم فَانتَشِروا ࣕ وَ لامُستَئئنِسينَ لِحَديثٍۚ اِنَّ ذٰلِكُم كانَ يُؤذِي النَّبِيَّ فَيَستَحيۦ مِنكُم ؗ وَ اللهُ لايَستَحيۦ مِنَ الحَقِّۚ وَ اِذا سَاَلتُموهُنَّ مَتاعًا فَسئئَلوهُنَّ مِن وَرآءِ حِجابٍ ؗ ذٰلِكُم اَطهَرُ لِقُلوبِكُم وَ قُلوبِهِنَّۚ وَ ما كانَ لَكُم اَن تُؤذوا رَسولَ اللهِ وَ لآ اَن تَنكِحوٓا اَزواجَهۥ مِن بَعدِهٖٓ اَبَدًا ؗ اِنَّ ذٰلِكُم كانَ عِندَ اللهِ عَظيمًا (53)
ای کسانی که ایمان آورده اید! در بیوت پیامبر داخل نشوید مگر به شما اجازه برای صرف غذا داده شود (مشروط بر اینکه قبل از موعد نیائید و) در انتظار وقت غذا ننشینید، اما هنگامی که دعوت شدید داخل شوید و وقتی غذا خوردید پراکنده شوید، و (بعد از صرف غذا) به بحث و صحبت ننشینید، این عمل پیامبر را ناراحت میکرد ولی او از شما شرم میکند، اما خداوند از (بیان) حق شرم ندارد و هنگامی که چیزی از وسائل زندگی (به عنوان عاریت) از آنها (همسران پیامبر) میخواهید از پشت پرده بخواهید، این کار دلهای شما و آنها را پاکتر میدارد، و شما حق ندارید رسول خدا را آزار دهید و نه هرگز همسران او را بعد از او به همسری خود در آورید که این کار نزد خدا عظیم است!
اِن تُبدوا شَيئئًا اَو تُخفوهُ فَاِنَّ اللهَ كانَ بِكُلِّ شَيءٍ عَليمًا (54)
اگر چیزی را آشکار کنید یا پنهان دارید خداوند از همه چیز آگاه است.
لاجُناحَ عَلَيهِنَّ فيٓ ءابآئِهِنَّ وَ لآ اَبنآئِهِنَّ وَ لآاِخوانِهِنَّ وَ لآ اَبنآءِ اِخوانِهِنَّ وَلآ اَبنآءِ اَخَوٰتِهِنَّ وَ لانِسآئِهِنَّ وَ لا ما مَلَكَت اَيمٰنُهُنَّۚ وَ اتَّقينَ اللهَۚ اِنَّ اللهَ كانَ عَليٰ كُلِّ شَيءٍ شَهيدًا (55)
بر آنها (همسران پیامبر) گناهی نیست که با پدران، و فرزندان، و برادران، و فرزندان برادران، و فرزندان خواهران خود، و زنان مسلمان و بردگان خویش (بدون حجاب و پرده تماس بگیرند) و تقوای الهی را پیشه کنید که خداوند بر هر چیزی آگاه است.
اِنَّ اللهَ وَ مَلٰٓئِكَتَهۥ يُصَلّونَ عَلَي النَّبِيِّۚ يٰٓـاَيُّهَا الَّذينَ ءامَنوا صَلّوا عَلَيهِ وَ سَلِّموا تَسليمًا (56)
خداوند و فرشتگانش بر پیامبر درود میفرستند، ای کسانی که ایمان آورده اید بر او درود فرستید و سلام گوئید و تسلیم فرمانش باشید.
اِنَّ الَّذينَ يُؤذونَ اللهَ وَ رَسولَهۥ لَعَنَهُمُ اللهُ فِي الدُّنيا وَ الأخِرَةِ وَ اَعَدَّ لَهُم عَذابًا مُهينًا (57)
آنها که خدا و پیامبرش را ایذاء میکنند خداوند آنها را از رحمت خود در دنیا و آخرت دور میسازد، و برای آنان عذاب خوار کننده ای آماده کرده است.
وَ الَّذينَ يُؤذونَ المُؤمِنينَ وَ المُؤمِنٰتِ بِغَيرِ مَا اكتَسَبوا فَقَدِ احتَمَلوا بُهتانًا وَ اِثمًا مُبينًا (58)
و آنها که مردان و زنان با ایمان را به خاطر کاری که انجام نداده اند آزار میدهند متحمل بهتان و گناه آشکاری شده اند.
يٰٓـاَيُّهَا النَّبِيُّ قُل لِاَزواجِكَ وَ بَناتِكَ وَ نِسآءِ المُؤمِنينَ يُدنينَ عَلَيهِنَّ مِن جَلابيبِهِنَّ ؗ ذٰلِكَ اَدنيٰٓ اَن يُعرَفنَ فَلا يُؤذَينَؕ وَكانَ اللهُ غَفورًا رَحيمًا (59)
ای پیامبر! به همسران و دخترانت و زنان مؤ منان بگو جلبابها (روسری های بلند) خود را بر خویش فرو افکنند، این کار برای اینکه (از کنیزان و آلودگان) شناخته شوند و مورد آزار قرار نگیرند بهتر است و (اگر تاکنون خطا و کوتاهی از آنها سر زده) خداوند همواره غفور و رحیم است.
لَئِن لَم يَنتَهِ المُنٰفِقونَ وَ الَّذينَ في قُلوبِهِم مَرَضٌ وَ المُرجِفونَ فِي المَدينَةِ لَنُغرِيَنَّكَ بِهِم ثُمَّ لايُجاوِرونَكَ فيهآ اِلّا قَليلًا (60)
اگر منافقین و آنها که در دلهایشان بیماری است، و (همچنین) آنها که اخبار دروغ و شایعات بیاساس در مدینه پخش میکنند دست از کار خود بر ندارند تو را بر ضد آنان میشورانیم سپس جز مدت کوتاهی نمیتوانند در کنار تو در این شهر بمانند.
مَلعونينَۚ اَينَما ثُقِفوٓا اُخِذوا وَ قُتِّلوا تَقتيلًا (61)
و از همه جا طرد میشوند، و هر جا یافته شوند گرفته خواهند شد و به قتل خواهند رسید.
سُنَّةَ اللهِ فِي الَّذينَ خَلَوا مِن قَبلُ ؗ وَ لَن تَجِدَ لِسُنَّةِ اللهِ تَبديلًا (62)
این سنت خداوند در اقوام پیشین است و برای سنت الهی هیچگونه تغییری نخواهی یافت.
يَسئئَلُكَ النّاسُ عَنِ السّاعَةِۚ قُل اِنَّما عِلمُها عِندَ اللهِۚ وَ ما يُدريكَ لَعَلَّ السّاعَةَ تَكونُ قَريبًا (63)
مردم از تو در باره (زمان قیام) قیامت سؤ ال میکنند، بگو علم آن تنها نزد خدا است، و چه میدانی شاید قیامت نزدیک باشد؟!
اِنَّ اللهَ لَعَنَ الكٰفِرينَ وَ اَعَدَّ لَهُم سَعيرًا (64)
خداوند کافران را لعن کرده (و از رحمت خود دور داشته) و برای آنها آتش سوزاننده ای آماده نموده است.
خٰلِدينَ فيهآ اَبَدًا ؗ لايَجِدونَ وَلِيًّا وَ لانَصيرًا (65)
همواره در آن تا ابد خواهند ماند، و ولی و یاوری نخواهند یافت.
يَومَ تُقَلَّبُ وُجوهُهُم فِي النّارِ يَقولونَ يٰلَيتَنآ اَطَعنَا اللهَ وَ اَطَعنَا الرَّسولَا (66)
در آن روز که صورتهای آنها در آتش (دوزخ) دگرگون خواهد شد (از کار خود پشیمان میشوند و) میگویند ای کاش خدا و پیامبر را اطاعت کرده بودیم.
وَ قالوا رَبَّنآ اِنّآ اَطَعنا سادَتَنا وَ كُبَرآءَنا فَاَضَلّونَا السَّبيلَا (67)
و میگویند: پروردگارا! ما از رؤ سا و بزرگان خود اطاعت کردیم و ما را گمراه ساختند.
رَبَّنآ ءاتِهِم ضِعفَينِ مِنَ العَذابِ وَ العَنهُم لَعنًا كَبيرًا (68)
پروردگارا! آنها را از عذاب، دو چندان ده، و آنها را لعن بزرگی فرما.
يٰٓـاَيُّهَا الَّذينَ ءامَنوا لاتَكونوا كَالَّذينَ ءاذَوا موسيٰ فَبَرَّاَهُ اللهُ مِمّا قالواۚ وَ كانَ عِندَ اللهِ وَجيهًا (69)
ای کسانی که ایمان آورده اید همانند کسانی نباشید که موسی را آزار دادند و خداوند او را از آنچه در حق او میگفتند مبرا ساخت، و او نزد خداوند آبرومند (و گرانقدر) بود.
يٰٓـاَيُّهَا الَّذينَ ءامَنُوا اتَّقُوا اللهَ وَ قولوا قَولًا سَديدًا (70)
ای کسانی که ایمان آورده اید از خدا بپرهیزید و سخن حق و درست بگوئید.
يُصلِح لَكُم اَعمالَكُم وَ يَغفِرلَكُم ذُنوبَكُمؕ وَ مَن يُطِعِ اللهَ وَ رَسولَهۥ فَقَد فازَ فَوزًا عَظيمًا (71)
تا خدا اعمال شما را اصلاح کند و گناهانتان را بیامرزد، و هر کس اطاعت خدا و رسولش کند به رستگاری (و پیروزی) عظیمی نائل شده است.
اِنّا عَرَضنَا الاَمانَةَ عَلَي السَّمٰوٰتِ وَ الاَرضِ وَ الجِبالِ فَاَبَينَ اَن يَحمِلنَها وَ اَشفَقنَ مِنها وَ حَمَلَهَا الاِنسانُ ؗ اِنَّهۥ كانَ ظَلومًا جَهولًا (72)
ما امانت (تعهدتکلیف، مسئولیت و ولایت الهیه) را بر آسمانها و زمین و کوهها عرضه داشتیم آنها از حمل آن ابا کردند و از آن هراس داشتند، اما انسان آنرا بر دوش کشید!، او بسیار ظالم و جاهل بود (قدر این مقام عظیم را نشناخت و به خود ستم کرد).
لِيُعَذِّبَ اللهُ المُنٰفِقينَ وَ المُنٰفِقٰتِ وَ المُشرِكينَ وَ المُشرِكٰتِ وَ يَتوبَ اللهُ عَلَي المُؤمِنينَ وَ المُؤمِنٰتِۚ وَ كانَ اللهُ غَفورًا رَحيمًا (73)
هدف این بود که مردان و زنان منافق و مردان و زنان مشرک (صفوفشان از مؤ منان مشخص گردد و آنها) را عذاب کند و خدا رحمت خود را بر مردان و زنان با ایمان بفرستد خداوند همواره غفور و رحیم است.