سورة فاطر
بِسمِ اللهِ الرَّحمٰنِ الرَّحيمِ
اؘلحَمدُ لِله فاطِرِ السَّمٰوٰتِ وَ الاَرضِ جاعِلِ المَلٰٓئِكَةِ رُسُلًا اُوليٓ اَجنِحَةٍ مَثنيٰ وَ ثُلٰثَ وَ رُبٰعَۚ يَزيدُ فِي الخَلقِ ما يَشآءُۚ اِنَّ اللهَ عَليٰ كُلِّ شَيءٍ قَديرٌ (1)
ستایش مخصوص خداوندی است که آفریننده آسمانها و زمین است، خداوندی که فرشتگان را رسولانی قرار داد که صاحب بالهای دو گانه و سه گانه و چهار گانه اند او هر چه بخواهد در آفرینش میافزاید، او بر هر چیزی قادر است.
ما يَفتَحِ اللهُ لِلنّاسِ مِن رَحمَةٍ فَلا مُمسِكَ لَها ؗ وَ ما يُمسِك فَلا مُرسِلَ لَهۥ مِن بَعدِهٖۚ وَ هُوَالعَزيزُ الحَكيمُ (2)
خداوند هر رحمتی را به روی مردم بگشاید کسی نمیتواند جلو آن را بگیرد، و هر چه را امساک کند کسی غیر از او قادر به فرستادن آن نیست، و او عزیز و حکیم است.
يٰٓـاَيُّهَا النّاسُ اذكُروا نِعمَتَ اللهِ عَلَيكُمۚ هَل مِن خالِقٍ غَيرُ اللهِ يَرزُقُكُم مِنَ السَّمآءِ وَ الاَرضِۚ لآ اِلٰهَ اِلّا هُوَ ؗ فَاَنّيٰ تُؤفَكونَ (3)
ای مردم! به یاد آورید نعمت خدا را بر شما، آیا خالقی غیر از خدا وجود دارد که شما را از آسمان و زمین روزی دهد؟ هیچ معبودی جز او نیست، با این حال چگونه به سوی باطل منحرف میشوید.
وَ اِن يُكَذِّبوكَ فَقَد كُذِّبَت رُسُلٌ مِن قَبلِكَۚ وَ اِلَي اللهِ تُرجَعُ الاُمورُ (4)
اگر تو را تکذیب کنند (غم مخور، مطلب تازهای نیست) پیامبران پیش از تو نیز مورد تکذیب قرار گرفتند، و همه کارها به سوی خدا باز میگردد.
يٰٓـاَيُّهَا النّاسُ اِنَّ وَعدَ اللهِ حَقٌّ ؗ فَلا تَغُرَّنَّكُمُ الحَيوٰةُ الدُّنيا وَ لايَغُرَّنَّكُم بِاللهِ الغَرورُ (5)
ای مردم! وعده خداوند حق است، مبادا زندگی دنیا شما را مغرور کند، و مبادا شیطان شما را فریب دهد و به (کرم) خدا مغرور سازد.
اِنَّ الشَّيطٰنَ لَكُم عَدُوٌّ فَاتَّخِذوهُ عَدُوًّ اۚ اِنَّما يَدعوا حِزبَهۥ لِيَكونوا مِن اَصحٰبِ السَّعيرِ (6)
مسلما شیطان دشمن شماست، او را دشمن خود بدانید، او فقط حزبش را به این دعوت میکند که اهل آتش سوزان (جهنم) باشند!
اؘلَّذينَ كَفَروا لَهُم عَذابٌ شَديدٌ ؗ وَ الَّذينَ ءامَنوا وَ عَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ لَهُم مَغفِرَةٌ وَ اَجرٌ كَبيرٌ (7)
کسانی که راه کفر پیش گرفتند: بهره آنها عذاب شدید است، و آنها که ایمان آوردند و عمل صالح انجام دادند مغفرت و پاداش بزرگ از آن آنها است.
اَفَمَن زُيِّنَ لَهۥ سوٓءُ عَمَلِهٖ فَرَءاهُ حَسَنًا ؗ فَاِنَّ اللهَ يُضِلُّ مَن يَشآءُ وَ يَهدي مَن يَشآءُ ؗ فَلا تَذهَب نَفسُكَ عَلَيهِم حَسَرٰتٍۚ اِنَّ اللهَ عَليمٌ بِما يَصنَعونَ (8)
آیا کسی که عمل بدش برای او تزیین شده، و آنرا خوب و زیبا میبیند (همانند کسی است که واقع را آنچنان که هست مییابد؟) خداوند هر کس را بخواهد گمراه سازد، و هر کس را بخواهد هدایت میکند، بنا بر این جان خود را به خاطر شدت تاسف بر آنها از دست مده که خداوند به آنچه انجام میدهند عالم است.
وَ اللهُ الَّذيٓ اَرسَلَ الرِّيٰحَ فَتُثيرُ سَحابًا فَسُقنٰهُ اِليٰ بَلَدٍ مَيِّتٍ فَاَحيَينا بِهِ الاَرضَ بَعدَ مَوتِهاۚ كَذٰلِكَ النُّشورُ (9)
خداوند آن کس است که بادها را فرستاد تا ابرهائی را به حرکت در آورند، ما این ابرها را به سوی سرزمین مردهای میرانیم و به وسیله آن زمین را بعد از مردنش زنده میکنیم، رستاخیز نیز همین گونه است!
مَن كانَ يُريدُ العِزَّةَ فَلِلّٰهِ العِزَّةُ جَميعًاۚ اِلَيهِ يَصعَدُ الكَلِمُ الطَّيِّبُ وَ العَمَلُ الصّٰلِحُ يَرفَعُهۥۚ وَ الَّذينَ يَمكُرونَ السَّيِّئئاتِ لَهُم عَذابٌ شَديدٌ ؗ وَ مَكرُ اُولئِكَ هُوَيَبورُ (10)
کسی که خواهان عزت است (باید از خدا بخواهد) که تمام عزت برای خدا است سخنان پاکیزه به سوی او صعود میکند، و عمل صالح را بالا میبرد، و آنها که نقشه های سوء میکشند، عذاب شدید برای آنها است و مکر (و تلاش افسادگرانه) آنها نابود میشود (و به جائی نمیرسد).
وَ اللهُ خَلَقَكُم مِن تُرابٍ ثُمَّ مِن نُطفَةٍ ثُمَّ جَعَلَكُم اَزواجًاۚ وَ ما تَحمِلُ مِن اُنثيٰ وَ لاتَضَعُ اِلّا بِعِلمِهٖۚوَ ما يُعَمَّرُ مِن مُعَمَّرٍ وَ لايُنقَصُ مِن عُمُرِهٖٓ اِلّا في كِتٰبٍۚ اِنَّ ذٰلِكَ عَلَي اللهِ يَسيرٌ (11)
خداوند شما را از خاک آفرید، سپس از نطفه، سپس شما را به صورت همسران یکدیگر قرار داد، هیچ جنس ماده ای باردار نمیشود و وضع حمل نمیکند مگر به علم او، و هیچ انسانی عمر طولانی نمیکند، و هیچ کس از عمرش کاسته نمیشود مگر اینکه در کتاب (علم خداوند) ثبت است، اینها همه برای خداوند آسان است.
وَ ما يَستَوِي البَحرانِ هٰذا عَذبٌ فُراتٌ سآئِغٌ شَرابُهۥ وَ هٰذا مِلحٌ اُجاجٌ ؗ وَ مِن كُلٍّ تَأكُلونَ لَحمًا طَرِيًّا وَ تَستَخرِجونَ حِليَةً تَلبَسونَها ؗ وَ تَرَي الفُلكَ فيهِ مَواخِرَ لِتَبتَغوا مِن فَضلِهٖ وَ لَعَلَّكُم تَشكُرونَ (12)
این دو دریا یکسان نیستند: این دریائی که آبش گوارا و شیرین و نوشیدنش خوشگوار است، و این یکی که شور و تلخ و گلوگیر است، (اما) از هر دو گوشت تازه میخورید، و وسائل زینتی استخراج کرده میپوشید، و کشتیها را در آن میبینی که آنها را میشکافند (و به هر طرف پیش میروند) تا از فضل خداوند بهره گیرید و شاید شکر (نعمتهای او را) بجا آورید.
يولِجُ الَّيلَ فِي النَّهارِ وَ يولِجُ النَّهارَ فِي الَّيلِؗ وَ سَخَّرَ الشَّمسَ وَ القَمَرَ كُلٌّ يَجري لِاَجَلٍ مُسَمًّيۚ ذٰلِكُمُ اللهُ رَبُّكُم لَهُ المُلكُۚ وَ الَّذينَ تَدعونَ مِن دونِهٖ ما يَملِكونَ مِن قِطميرٍ (13)
او شب را در روز داخل میکند و روز را در شب، و خورشید و ماه را مسخر (شما) کرده، هر کدام از آنها تا سرآمد معینی به حرکت خود ادامه دهد، این است خداوند، پروردگار شما، حاکمیت (در سراسر عالم) از آن او است، و کسانی را که جز او میخوانید (و میپرستید) حتی به اندازه پوست نازک هسته خرما حاکمیت (و مالکیت) ندارند!
اِن تَدعوهُم لايَسمَعوا دُعآءَكُم وَ لَو سَمِعوا مَا استَجابوا لَكُم ؗ وَ يَومَ القِيٰمَةِ يَكفُرونَ بِشِركِكُمۚ وَ لايُنَبِّئُكَ مِثلُ خَبيرٍ (14)
اگر آنها را بخوانید صدای شما را نمیشنوند، و اگر بشنوند به شما پاسخ نمیگویند، و روز قیامت شرک (و پرستش) شما را منکر میشوند، و هیچ کس مانند (خداوند آگاه و) خبیر تو را (از حقایق) با خبر نمیسازد.
يٰٓـاَيُّهَا النّاسُ اَنتُمُ الفُقَرآءُ اِلَي اللهِؗ وَ اللهُ هُوَ الغَنِيُّ الحَميدُ (15)
ای مردم! شما (همگی) نیازمندان به خدا هستید، تنها خداوند است که بینیاز و شایسته هرگونه حمد و ستایش است.
اِن يَشَأ يُذهِبكُم وَ يَأتِ بِخَلقٍ جَديدٍ (16)
اگر بخواهد شما را میبرد و خلق جدیدی میآورد.
وَ ما ذٰلِكَ عَلَي اللهِ بِعَزيزٍ (17)
و این برای خداوند غیر ممکن (و مشکل) نیست.
وَ لاتَزِرُ وازِرَةٌ وِزرَ اُخريٰؗ وَ اِن تَدعُ مُثقَلَةٌ اِليٰ حِملِها لايُحمَل مِنهُ شَيءٌ وَ لَوكانَ ذا قُربيٰٓؕ اِنَّما تُنذِرُ الَّذينَ يَخشَونَ رَبَّهُم بِالغَيبِ وَ اَقامُوا الصَّلوٰةَۚ وَ مَن تَزَكّيٰ فَاِنَّما يَتَزَكّيٰ لِنَفسِهٖۚ وَاِلَي اللهِ المَصيرُ (18)
هیچ گنهکاری بار گناه دیگری را بر دوش نمیکشد، و اگر شخص سنگین باری دیگری را برای حمل گناه خود بخواند چیزی از آن را بر دوش نخواهد گرفت، هر چند از نزدیکان او باشد، تو فقط کسانی را انذار میکنی که از پروردگار خود در پنهانی میترسند، و نماز را بر پا میدارند، و هر کس پاکی (و تقوی) پیشه کند نتیجه آن به خودش باز میگردد و بازگشت (همگان) به سوی خدا است.
وَ ما يَستَوِي الاَعميٰ وَ البَصيرُ (19)
نابینا و بینا هرگز مساوی نیستند.
وَ لَاالظُّلُمٰتُ وَ لَا النّورُ (20)
و نه ظلمتها و روشنائی!
وَ لَاالظِّلُّ وَ لَاالحَرورُ (21)
و نه سایه (آرامبخش) و باد داغ و سوزان!
وَ مايَستَوِي الاَحيآءُ وَ لَا الاَمواتُۚ اِنَّ اللهَ يُسمِعُ مَن يَشآءُ ؗ وَ مآ اَنتَ بِمُسمِعٍ مَن فِي القُبورِ (22)
و هرگز مردگان و زندگان یکسان نیستند، خداوند پیام خود را به گوش هر کس بخواهد میرساند و تو نمیتوانی سخن خود را به گوش آنها که در قبرها خفته اند برسانی!
اِن اَنتَ اِلّا نَذيرٌ (23)
تو فقط انذار کننده ای (و اگر ایمان نیاورند نگران نباش وظیفه ات را انجام ده).
اِنّآ اَرسَلنٰكَ بِالحَقِّ بَشيرًا وَ نَذيرًاۚ وَ اِن مِن اُمَّةٍ اِلّا خَلافيها نَذيرٌ (24)
ما تو را به حق برای بشارت و انذار فرستادیم، و هر امتی در گذشته انذار کننده ای داشته است.
وَ اِن يُكَذِّبوكَ فَقَد كَذَّبَ الَّذينَ مِن قَبلِهِم جآءَتهُم رُسُلُهُم بِالبَيِّنٰتِ وَ بِالزُّبُرِ وَ بِالكِتٰبِ المُنيرِ (25)
هر گاه تو را تکذیب کنند (عجب نیست) کسانی که پیش از آنها بودند (نیز پیامبران خود را) تکذیب کردند، آنها با دلائل روشن و کتابهای پند و موعظه و کتب آسمانی روشنگر (مشتمل بر معارف و احکام) به سراغ آنها آمدند (اما کوردلان ایمان نیاوردند).
ثُمَّ اَخَذتُ الَّذينَ كَفَروا ؗ فَكَيفَ كانَ نَكيرِ (26)
سپس من کافران را (بعد از اتمام حجت) گرفتم (و سخت مجازات کردم) مجازات من نسبت به آنها چگونه بود؟!
اَلَم تَرَ اَنَّ اللهَ اَنزَلَ مِنَ السَّمآءِ مآءً فَاَخرَجنا بِهٖ ثَمَرٰتٍ مُختَلِفًا اَلوانُهاۚ وَ مِنَ الجِبالِ جُدَدٌ بيضٌ وَ حُمرٌ مُختَلِفٌ اَلوانُها وَ غَرابيبُ سودٌ (27)
آیا ندیدی خداوند از آسمان آبی فرو فرستاد که به وسیله آن میوه هائی (از زمین) خارج ساختیم با الوان گوناگون و از کوهها نیز (به لطف پروردگار) جاده هائی آفریده شده به رنگ سفید و سرخ با الوان مختلف، و (گاه) به رنگ کاملا سیاه!
وَ مِنَ النّاسِ وَ الدَّوآبِّ وَ الاَنعامِ مُختَلِفٌ اَلوانُهۥ كَذٰلِكَؕ اِنَّما يَخشَي اللهَ مِن عِبادِهِ العُلَمٰٓـؤُاۚ اِنَّ اللهَ عَزيزٌ غَفورٌ (28)
و از انسانها و جنبندگان و چهار پایان انواعی با الوان مختلف، (آری) حقیقت چنین است، از میان بندگان خدا تنها دانشمندان از او میترسند، خداوند عزیز و غفور است.
اِنَّ الَّذينَ يَتلونَ كِتٰبَ اللهِ وَ اَقامُوا الصَّلوٰةَ وَ اَنفَقوا مِمّا رَزَقنٰهُم سِرًّا وَ عَلانِيَةً يَرجونَ تِجارَةً لَن تَبورَ (29)
کسانی که کتاب الهی را تلاوت میکنند و نماز را بر پا میدارند و از آنچه به آنها روزی داده ایم پنهان و آشکار انفاق میکنند، تجارت (پر سودی) را امید دارند که نابودی و کساد در آن نیست.
لِيُوَفِّيَهُم اُجورَهُم وَ يَزيدَهُم مِن فَضلِهٖٓؗ اِنَّهۥ غَفورٌ شَكورٌ (30)
(آنها این اعمال صالح را انجام میدهند) تا خداوند اجر و پاداش کامل به آنها دهد و از فضلش بر آنها بیفزاید که او آمرزنده و شکرگزار است.
وَ الَّذيٓ اَوحَينآ اِلَيكَ مِنَ الكِتٰبِ هُوَالحَقُّ مُصَدِّقًا لِما بَينَ يَدَيهِۚ اِنَّ اللهَ بِعِبادِهٖ لَخَبيرٌ بَصيرٌ (31)
آنچه از کتاب به تو وحی کردیم حق است، و هماهنگ با کتب پیش از آن، خداوند نسبت به بندگانش خبیر و بیناست.
ثُمَّ اَورَثنَا الكِتٰبَ الَّذينَ اصطَفَينا مِن عِبادِنا ؗ فَمِنهُم ظالِمٌ لِنَفسِهٖ وَ مِنهُم مُقتَصِدٌ وَ مِنهُم سابِقٌ بِالخَيرٰتِ بِـاِذنِ اللهِۚ ذٰلِكَ هُوَالفَضلُ الكَبيرُ (32)
سپس این کتاب آسمانی را به گروهی از بندگان برگزیده خود به میراث دادیم، (اما) از میان آنها عدهای بر خود ستم کردند، و عدهای میانه رو بودند، و عده ای به اذن خدا در نیکیها از همه (پیشی) گرفتند و این فضیلت بزرگی است.
جَنّٰتُ عَدنٍ يَدخُلونَها يُحَلَّونَ فيها مِن اَساوِرَ مِن ذَهَبٍ وَ لُؤلُؤًا ؗ وَ لِباسُهُم فيها حَريرٌ (33)
(پاداش آنها) باغهای جاویدان بهشت است که وارد آن میشوند، در حالی که به دستبندهائی از طلا و مروارید آراسته اند و لباسشان در آنجا از حریر است!
وَ قالُوا الحَمدُ لِله الَّذيٓ اَذهَبَ عَنَّا الحَزَنَ ؗ اِنَّ رَبَّنا لَغَفورٌ شَكورٌ (34)
آنها میگویند حمد (و ستایش) برای خداوندی است که اندوه را از ما برطرف ساخت، چرا که پروردگار ما غفور و شکور است.
اؘلَّذيٓ اَحَلَّنا دارَ المُقامَةِ مِن فَضلِهٖ لايَمَسُّنا فيها نَصَبٌ وَ لايَمَسُّنا فيها لُغوبٌ (35)
خداوندی که با فضل خود ما را در این سرای اقامت (جاویدان) جای داد که نه در آنجا رنجی به ما میرسد و نه سستی و واماند!
وَ الَّذينَ كَفَروا لَهُم نارُ جَهَنَّمَ لايُقضيٰ عَلَيهِم فَيَموتوا وَ لايُخَفَّفُ عَنهُم مِن عَذابِها ؗ كَذٰلِكَ نَجزي كُلَّ كَفورٍ (36)
کسانی که کافر شدند آتش دوزخ برای آنها است، هرگز فرمان مرگ آنها صادر نمیشود تا بمیرند، و نه چیزی از عذابش از آنها تخفیف داده میشود، اینگونه هر کفران کننده ای را کیفر میدهیم.
وَ هُم يَصطَرِخونَ فيها رَبَّنآ اَخرِجنا نَعمَل صٰلِحًا غَيرَ الَّذي كُنّا نَعمَلُۚ اَوَلَم نُعَمِّركُم ما يَتَذَكَّرُ فيهِ مَن تَذَكَّرَ وَ جآءَكُمُ النَّذيرُ ؗ فَذوقوا فَما لِلظٰلِمينَ مِن نَصيرٍ (37)
آنها در دوزخ فریاد میزنند پروردگارا! ما را خارج کن تا عمل صالح بجا آوریم غیر از آنچه انجام میدادیم! (در پاسخ به آنها گفته میشود) آیا شما را به اندازه ای که انسان در آن متذکر میشود عمر ندادیم؟ و انذار کننده (الهی) به سراغ شما نیامد؟ سپس بچشید که برای ظالمان هیچ یاوری نیست!
اِنَّ اللهَ عالِمُ غَيبِ السَّمٰوٰتِ وَ الاَرضِۚ اِنَّهۥ عَليمٌ بِذاتِ الصُّدورِ (38)
خداوند از غیب آسمانها و زمین آگاه است و هم او آنچه را در درون دلها است میداند.
هُوَ الَّذي جَعَلَكُم خَلٰٓئِفَ فِي الاَرضِۚ فَمَن كَفَرَ فَعَلَيهِ كُفرُهۥ ؗ وَ لايَزيدُ الكٰفِرينَ كُفرُهُم عِندَ رَبِّهِم اِلّا مَقتًا ؗ وَ لايَزيدُ الكٰفِرينَ كُفرُهُم اِلّا خَسارًا (39)
او کسی است که شما را جانشینان در زمین قرار داد، هر کس کافر شود به زیان خودش خواهد بود و کافران را کفرشان جز خشم و غضب در نزد پروردگار چیزی نمیافزاید، و (نیز) کفرشان جز زیان و خسران چیزی بر آنها اضافه نمیکند.
قُل اَرَءَيتُم شُرَكآءَكُمُ الَّذينَ تَدعونَ مِن دونِ اللهِ اَروني ماذا خَلَقوا مِنَ الاَرضِ اَم لَهُم شِركٌ فِي السَّمٰوٰتِؗ اَم ءاتَينٰهُم كِتٰبًا فَهُم عَليٰ بَيِّنَتٍ مِنهُۚ بَل اِن يَعِدُ الظٰلِمونَ بَعضُهُم بَعضًا اِلّا غُرورًا (40)
بگو آیا فکر نمیکنید این معبودانی را که شریک خدا قرار داده اید به من نشان دهید چه چیزی از زمین را آفریده اند؟ یا اینکه شرکتی در (آفرینش و مالکیت) آسمانها دارند؟ یا به آنها کتابی (آسمانی) داده ایم و دلیلی از آن برای (شرک) خود دارند؟ نه هیچیک از اینها نیست، ظالمان فقط وعده های دروغین به یکدیگر میدهند!
اِنَّ اللهَ يُمسِكُ السَّمٰوٰتِ وَ الاَرضَ اَن تَزولاۚ وَ لَئِن زالَتآ اِن اَمسَكَهُما مِن اَحَدٍ مِن بَعدِهٖٓۚ اِنَّهۥ كانَ حَليمًا غَفورًا (41)
خداوند آسمانها و زمین را نگاه میدارد تا از نظام خود منحرف نشوند و هر گاه منحرف گردند کسی جز او نمیتواند آنها را نگاه دارد او حلیم و غفور است.
وَ اَقسَموا بِاللهِ جَهدَ اَيمٰنِهِم لَئِن جآءَهُم نَذيرٌ لَيَكونُنَّ اَهديٰ مِن اِحدَي الاُمَمِ ؗ فَلَمّا جآءَهُم نَذيرٌ ما زادَهُم اِلّا نُفورًا (42)
آنها با نهایت تاکید سوگند خوردند که اگر پیامبری انذار کننده به سراغ آنها بیاید هدایت یافته ترین امتها خواهند بود، اما هنگامی که پیامبری برای آنها آمد جز فرار و فاصله گرفتن (از حق) چیزی بر آنها نیفزود!
اؚستِكبارًا فِي الاَرضِ وَ مَكرَ السَّيِّئِؗ وَ لايَحيقُ المَكرُ السَّيِّئُ اِلّا بِاَهلِهٖ ۚ فَهَل يَنظُرونَ اِلّا سُنَّتَ الاَوَّلينَ ؗ فَلَن تَجِدَ لِسُنَّتِ اللهِ تَبديلًا وَ لَن تَجِدَ لِسُنَّتِ اللهِ تَحويلًا (43)
اینها همه به خاطر آن بود که استکبار در زمین جستند و حیله گریهای سوء داشتند، اما این حیله گریهای سوء تنها دامان صاحبانشان را میگیرد، آیا آنها چیزی جز سنت پیشینیان (و عذابهای دردناک آنها) را انتظار دارند؟ هرگز برای سنت خدا تبدیلی نخواهی یافت، و هرگز برای سنت الهی تغییری نمییابی!
اَوَلَم يَسيروا فِي الاَرضِ فَيَنظُروا كَيفَ كانَ عاقِبَةُ الَّذينَ مِن قَبلِهِم وَ كانوٓا اَشَدَّ مِنهُم قُوَّةًۚ وَ ما كانَ اللهُ لِيُعجِزَهۥ مِن شَيءٍ فِي السَّمٰوٰتِ وَ لا فِي الاَرضِۚ اِنَّهۥ كانَ عَليمًا قَديرًا (44)
آیا آنها سیر در زمین نکردند تا ببینند عاقبت کسانی که پیش از آنها بودند چگونه شد؟ همانها که از اینان قویتر (و پرقدرتتر) بودند، نه چیزی در آسمان و نه چیزی در زمین از حوزه قدرت او بیرون نخواهد رفت، او دانا و توانا است.
وَ لَو يُؤاخِذُ اللهُ النّاسَ بِما كَسَبوا ما تَرَكَ عَليٰ ظَهرِها مِن دآبَّةٍ وَ لٰكِن يُؤَخِّرُهُم اِليٰٓ اَجَلٍ مُسَمًّي ؗ فَاِذا جآءَ اَجَلُهُم فَاِنَّ اللهَ كانَ بِعِبادِهٖ بَصيرًا (45)
هر گاه خداوند مردم را به کارهائی که انجام داده اند مجازات کند جنبنده ای را بر پشت زمین باقی نخواهد گذاشت! ولی (به لطفش) آنها را تا سر آمد معینی تاخیر میاندازد (و مهلت میدهد تا خود را اصلاح کنند) اما هنگامی که اجل آنها فرا رسد، (خداوند هر کس را به مقتضای عملش جزا میدهد) که او نسبت به بندگانش بیناست (و از اعمال و نیات همه آگاه است).