سورة الجاثیة
بِسمِ اللهِ الرَّحمٰنِ الرَّحيمِ
حمٓ (1)
حم.
تَنزيلُ الكِتٰبِ مِنَ اللهِ العَزيزِ الحَكيمِ (2)
این کتاب از سوی خداوند عزیز و حکیم نازل شده است.
اِنَّ فِي السَّمٰوٰتِ وَالاَرضِ لَأيٰتٍ لِلمُؤمِنينَ (3)
بدون شک در آسمانها و زمین نشانه های فراوانی است برای آنها که اهل ایمانند.
وَفي خَلقِكُم وَما يَبُثُّ مِن دآبَّةٍ ءايٰتٌ لِقَومٍ يوقِنونَ (4)
و همچنین در آفرینش شما، و جنبندگانی که در سراسر زمین منتشر ساخته، نشانه هائی است برای جمعیتی که اهل یقینند.
وَاختِلافِ الَّيلِ وَالنَّهارِ وَمآ اَنزَلَ اللهُ مِنَ السَّمآءِ مِن رِزقٍ فَاَحيا بِهِ الاَرضَ بَعدَ مَوتِها وَتَصريفِ الرِّيٰحِ ءايٰتٌ لِقَومٍ يَعقِلونَ (5)
و نیز در آمد و شد شب و روز و رزقی که خداوند از آسمان نازل کرده، و به وسیله آن زمین را بعد از مردنش حیات بخشیده، و همچنین در وزش بادها نشانه های روشنی است برای جمعیتی که اهل تفکرند.
تِلكَ ءايٰتُ اللهِ نَتلوها عَلَيكَ بِالحَقِّ ؗ فَبِاَيِّ حَديثٍ بَعدَ اللهِ وَءايٰتِهٖ يُؤمِنونَ (6)
اینها آیات الهی است که ما آن را به حق بر تو تلاوت میکنیم، اگر آنها به این آیات ایمان نیاورند به کدام سخن بعد از سخن خدا و آیاتش ایمان میآورند؟!
وَيلٌ لِكُلِّ اَفّاكٍ اَثيمٍ (7)
وای بر هر دروغگوی گنهکار!
يَسمَعُ ءايٰتِ اللهِ تُتليٰ عَلَيهِ ثُمَّ يُصِرُّ مُستَكبِرًا كَاَن لَم يَسمَعها ؗ فَبَشِّرهُ بِعَذابٍ اَليمٍ (8)
که پیوسته آیات الهی را میشنود که بر او تلاوت میشود اما از روی تکبر اصرار بر مخالفت دارد گوئی اصلا آنرا نشنیده است، چنین کسی را به عذاب دردناک بشارت ده!
وَاِذا عَلِمَ مِن ءايٰتِنا شَيئئَاࣙاتَّخَذَها هُزُوًاۚ اُولئِكَ لَهُم عَذابٌ مُهينٌ (9)
و هر گاه از بعضی آیات ما آگاه شود آنرا به باد استهزاء میگیرد، برای آنها عذاب خوار کننده ای است.
مِن وَرآئِهِم جَهَنَّمُ ؗ وَلايُغني عَنهُم ما كَسَبوا شَيئئًا وَلا مَا اتَّخَذوا مِن دونِ اللهِ اَولِيآءَۚ وَلَهُم عَذابٌ عَظيمٌ (10)
و پشت سر آنها دوزخ است، و هرگز آنچه را به دست آورده اند آنها را از عذاب الهی رهائی نمیبخشد، و نه اولیائی که غیر از خدا برای خود برگزیدند، و عذاب دردناکی برای آنهاست.
هٰذا هُدًي ؗ وَالَّذينَ كَفَروا بِئئايٰتِ رَبِّهِم لَهُم عَذابٌ مِن رِجزٍ اَليمٌ (11)
این (قرآن) مایه هدایت است، و کسانی که به آیات پروردگارشان کافر شدند عذابی سخت و دردناک دارند.
اؘللهُ الَّذي سَخَّرَ لَكُمُ البَحرَ لِتَجرِيَ الفُلكُ فيهِ بِاَمرِهٖ وَلِتَبتَغوا مِن فَضلِهٖ وَلَعَلَّكُم تَشكُرونَ (12)
خداوند همان کسی است که دریا را مسخر شما کرد تا کشتیها به فرمانش در آن حرکت کنند و بتوانید از فضل او بهره گیرید، و شاید شکر نعمتهایش را بجا آورید.
وَسَخَّرَ لَكُم ما فِي السَّمٰوٰتِ وَما فِي الاَرضِ جَميعًا مِنهُۚ اِنَّ في ذٰلِكَ لَأيٰتٍ لِقَومٍ يَتَفَكَّرونَ (13)
او آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است همه را از سوی خودش مسخر شما ساخته، در این نشانه های مهمی است برای کسانی که اهل فکرند.
قُل لِلَّذينَ ءامَنوا يَغفِروا لِلَّذينَ لايَرجونَ اَيّامَ اللهِ لِيَجزِيَ قَومًا بِما كانوا يَكسِبونَ (14)
به مؤ منان بگو: کسانی را که امید به ایام الله (روز رستاخیز) ندارند مورد عفو قرار دهد تا خداوند در آن روز هر قومی را به اعمالی که انجام میدادند جزا دهد.
مَن عَمِلَ صٰلِحًا فَلِنَفسِهٖ ؗ وَمَن اَسآءَ فَعَلَيهاۚ ثُمَّ اِليٰ رَبِّكُم تُرجَعونَ (15)
کسی که عمل صالحی بجا آورد برای خود بجا آورده است و کسی که کار بد میکند به زیان خود او است، سپس همه شما به سوی پروردگارتان بازمی گردید.
وَلَقَد ءاتَينا بَنيٓ اِسرآءيلَ الكِتٰبَ وَالحُكمَ وَالنُّبُوَّةَ وَرَزَقنٰهُم مِنَ الطَّيِّبٰتِ وَفَضَّلنٰهُم عَلَي العٰلَمينَ (16)
ما بنی اسرائیل را کتاب آسمانی و حکومت و نبوت بخشیدیم، و از روزیهای پاکیزه به آنها عطا کردیم، و آنها را بر جهانیان (و مردم عصر خویش) برتری بخشیدیم.
وَءاتَينٰهُم بَيِّنٰتٍ مِنَ الاَمرِ ؗ فَمَا اختَلَفوٓا اِلّا مِن بَعدِ ما جآءَهُمُ العِلمُ بَغيًا بَينَهُمۚ اِنَّ رَبَّكَ يَقضي بَينَهُم يَومَ القِيٰمَةِ فيما كانوا فيهِ يَختَلِفونَ (17)
و دلائل روشنی از امر نبوت و شریعت در اختیار آنها قرار دادیم، آنها اختلاف نکردند مگر بعد از علم و آگاهی، و این اختلاف به خاطر ستم و برتری جوئی بود، اما پروردگارت روز قیامت در میان آنها در آنچه اختلاف داشتند داوری میکند.
ثُمَّ جَعَلنٰكَ عَليٰ شَريعَةٍ مِنَ الاَمرِ فَاتَّبِعها وَلاتَتَّبِع اَهوآءَ الَّذينَ لايَعلَمونَ (18)
سپس تو را بر شریعت و آئین حقی قرار دادیم از آن پیروی کن و از هوسهای سرکش کسانی که آگاهی ندارند پیروی مکن!
اِنَّهُم لَن يُغنوا عَنكَ مِنَ اللهِ شَيئئًاۚ وَاِنَّ الظٰلِمينَ بَعضُهُم اَولِيآءُ بَعضٍ ؗ وَاللهُ وَلِيُّ المُتَّقينَ (19)
آنها هرگز نمیتوانند تو را در برابر خداوند بینیاز کنند و از عذابش برهانند، و ظالمان یار و یاور یکدیگرند، اما خداوند یار و یاور پرهیزگاران است
هٰذا بَصآئِرُ لِلنّاسِ وَهُدًي وَرَحمَةٌ لِقَومٍ يوقِنونَ (20)
این (قرآن و شریعت آسمانی) وسائل بینائی و مایه هدایت و رحمت است برای مردمی که به آن یقین دارند.
اَم حَسِبَ الَّذينَ اجتَرَحُوا السَّيِّئئاتِ اَن نَجعَلَهُم كَالَّذينَ ءامَنوا وَعَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ سَوآءً مَحياهُم وَمَماتُهُمۚ سآءَ ما يَحكُمونَ (21)
آیا کسانی که مرتکب سیئات شدند گمان کردند که ما آنها را همچون کسانی که ایمان آورده اند و عمل صالح انجام داده اند قرار میدهیم که حیات و مرگشان یکسان باشد؟ چه بد داوری میکنند.
وَخَلَقَ اللهُ السَّمٰوٰتِ وَالاَرضَ بِالحَقِّ وَلِتُجزيٰ كُلُّ نَفسٍ بِما كَسَبَت وَهُم لايُظلَمونَ (22)
و خداوند آسمانها و زمین را به حق آفریده است، تا هر کس در برابر اعمالی که انجام داده است جزا داده شود، و به آنها ستمی نخواهد شد.
اَفَرَءَيتَ مَنِ اتَّخَذَ اِلٰهَهۥ هَویــٰهُ وَاَضَلَّهُ اللهُ عَليٰ عِلمٍ وَخَتَمَ عَليٰ سَمعِهٖ وَقَلبِهٖ وَجَعَلَ عَليٰ بَصَرِهٖ غِشٰوَةً ࣕ فَمَن يَهديهِ مِن بَعدِ اللهِۚ اَفَلا تَذَكَّرونَ (23)
آیا دیدی کسی را که معبود خود را هوای نفس خویش قرار داده ؟ و خداوند او را با آگاهی (بر اینکه شایسته هدایت نیست) گمراه ساخته، و بر گوش و قلبش مهر زده، و بر چشمش پرده ای افکنده، با اینحال چه کسی میتواند غیر از خدا او را هدایت کند؟ آیا متذکر نمیشوید؟!
وَقالوا ماهِيَ اِلّا حَياتُنَا الدُّنيا نَموتُ وَنَحيا وَما يُهلِكُنآ اِلَّا الدَّهرُۚ وَمالَهُم بِذٰلِكَ مِن عِلمٍ ؗ اِن هُم اِلّا يَظُنّونَ (24)
آنها گفتند: چیزی جز همین زندگی دنیا در کار نیست، گروهی از ما میمیرند و گروهی جای آنها را میگیرند، و جز طبیعت و روزگار ما را هلاک نمیکند، آنها به این سخن که میگویند یقین ندارند، بلکه تنها گمان بیپایه ای دارند.
وَاِذا تُتليٰ عَلَيهِم ءايٰتُنا بَيِّنٰتٍ ما كانَ حُجَّتَهُم اِلّآ اَن قالُوا ائتوا بِئئابآئِنآ اِن كُنتُم صٰدِقينَ (25)
و هنگامی که آیات روشن ما بر آنها خوانده میشود دلیلی در برابر آن ندارند جز اینکه میگویند اگر راست میگوئید پدران ما را زنده کنید و بیاورید (تا گواهی دهند!).
قُلِ اللهُ يُحييكُم ثُمَّ يُميتُكُم ثُمَّ يَجمَعُكُم اِليٰ يَومِ القِيٰمَةِ لارَيبَ فيهِ وَلٰكِنَّ اَكثَرَ النّاسِ لايَعلَمونَ (26)
بگو خداوند شما را زنده میکند، سپس میمیراند، بار دیگر در روز قیامت که در آن تردیدی نیست جمع آوری میکند، ولی اکثر مردم نمیدانند.
وَلِله مُلكُ السَّمٰوٰتِ وَالاَرضِۚ وَيَومَ تَقومُ السّاعَةُ يَومَئِذٍ يَخسَرُ المُبطِلونَ (27)
مالکیت و حاکمیت آسمانها و زمین برای خدا است و آن روز که قیامت برپا میشود اهل باطل زیان میبینند.
وَتَريٰ كُلَّ اُمَّةٍ جاثِيَةًۚ كُلُّ اُمَّةٍ تُدعيٰٓ اِليٰ كِتٰبِهَا ؗ اؘليَومَ تُجزَونَ ما كُنتُم تَعمَلونَ (28)
در آن روز هر امتی را میبینی (که از شدت ترس و وحشت) بر زانو نشسته، هر امتی به سوی کتابش خوانده میشود و (به آنها میگویند) امروز جزای آنچه را انجام میدادید به شما میدهند.
هٰذا كِتٰبُنا يَنطِقُ عَلَيكُم بِالحَقِّ ؗ اِنّا كُنّا نَستَنسِخُ ما كُنتُم تَعمَلونَ (29)
این کتاب ماست که به حق با شما سخن میگوید (و اعمال شما را بازگو میکند) ما آنچه را انجام میدادید مینوشتیم!
فَاَمَّا الَّذينَ ءامَنوا وَعَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ فَيُدخِلُهُم رَبُّهُم في رَحمَتِهٖۚ ذٰلِكَ هُوَالفَوزُ المُبينُ (30)
اما کسانی که ایمان آوردند و عمل صالح انجام دادند پروردگارشان آنها را در رحمت خود وارد میکند، این پیروزی بزرگ است.
وَاَمَّا الَّذينَ كَفَروٓا اَفَلَم تَكُن ءايٰتي تُتليٰ عَلَيكُم فَاستَكبَرتُم وَكُنتُم قَومًا مُجرِمينَ (31)
اما کسانی که کافر شدند به آنها گفته میشود مگر آیات من بر شما خوانده نمیشد و شما استکبار کردید و قوم مجرمی بودید.
وَاِذا قيلَ اِنَّ وَعدَ اللهِ حَقٌّ وَالسّاعَةُ لارَيبَ فيها قُلتُم ما نَدري مَا السّاعَةُ اِن نَظُنُّ اِلّا ظَنًّا وَما نَحنُ بِمُستَيقِنينَ (32)
و هنگامی که گفته میشد وعده خداوند حق است و در قیامت هیچ شکی نیست، شما میگفتید: ما نمیدانیم قیامت چیست ؟ ما تنها گمانی در این باره داریم، و به هیچوجه یقین نداریم!
وَ بَدا لَهُم سَيِّئئاتُ ما عَمِلوا وَحاقَ بِهِم ما كانوا بِهٖ يَستَهزِءونَ (33)
و سیئات اعمالشان برای آنها آشکار میشود، و سرانجام آنچه را استهزا میکردند بر آنها واقع میگردد.
وَقيلَ اليَومَ نَنسیــٰكُم كَما نَسيتُم لِقآءَ يَومِكُم هٰذا وَمَأویــٰكُمُ النّارُ وَما لَكُم مِن نٰصِرينَ (34)
و به آنها گفته میشود: امروز شما را فراموش میکنیم همانگونه که شما دیدار امروز را فراموش کردید، و جایگاه شما دوزخ است، و هیچ یاوری ندارید!
ذٰلِكُم بِاَنَّكُـمُ اتَّخَذتُم ءايٰتِ اللهِ هُزُوًا وَغَرَّتكُمُ الحَيوٰةُ الدُّنياۚ فَاليَومَ لايُخرَجونَ مِنها وَلاهُم يُستَعتَبونَ (35)
این به خاطر آن است که شما آیات خدا را به سخریه گرفتید و زندگی دنیا شما را مغرور کرد، امروز آنها از دوزخ خارج نمیشوند، و هیچگونه عذری از آنها پذیرفته نیست.
فَلِلّٰهِ الحَمدُ رَبِّ السَّمٰوٰتِ وَرَبِّ الاَرضِ رَبِّ العٰلَمينَ (36)
بنابراین حمد و ستایش مخصوص خدا است، پروردگار آسمانها و پروردگار زمین، و پروردگار همه جهانیان.
وَلَهُ الكِبرِيآءُ فِي السَّمٰوٰتِ وَالاَرضِؗ وَهُوَالعَزيزُ الحَكيمُ (37)
و برای او است کبریا و عظمت در آسمان و زمین و او عزیز و حکیم است.